Zdjęcie: err.ee
19-02-2025 09:42
Na Łotwie podjęto znaczące kroki w kierunku poprawy infrastruktury ochronnej, przeznaczając 22 miliony euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERRF) na adaptację i wyposażenie schronów. Środki te pozwolą na dostosowanie co najmniej 500 obiektów należących do państwa i samorządów, aby zapewnić większej liczbie mieszkańców bezpieczne miejsca schronienia. Dzięki nowym regulacjom i planowanym inwestycjom Łotwa dąży do poprawy przygotowania na sytuacje kryzysowe, zapewniając mieszkańcom większe poczucie bezpieczeństwa i lepszy dostęp do infrastruktury ochronnej.
Łotewskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych intensywnie współpracuje z samorządami, które do końca lutego mają przedstawić swoje stanowisko w sprawie podziału środków. Równolegle trwają rozmowy z darczyńcami z Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norwegii, które mogą zapewnić dodatkowe finansowanie od 2027 roku. Do tej pory Państwowa Straż Pożarna i Ratownictwa (VUGD) skontrolowała 3200 piwnic w budynkach państwowych i samorządowych, z czego 398 spełnia wymogi schronu, a 1254 można częściowo dostosować. W sumie dostępne schronienia mogą obecnie pomieścić ponad pół miliona mieszkańców.
Aby uporządkować system ochrony ludności, rząd zatwierdził projekt ustawy precyzujący definicję schronu i jego podział na trzy kategorie. Schrony pierwszej kategorii zapewniają najwyższy poziom ochrony przed falą uderzeniową wybuchu, skażeniem chemicznym, promieniowaniem i odłamkami. Ich konstrukcja musi być solidna, a wyposażenie obejmuje filtry powietrza oraz systemy podtrzymywania życia, umożliwiające przetrwanie bez dostępu do powietrza zewnętrznego. Takie schrony będą obowiązkowe dla budynków o znaczeniu strategicznym, jak obiekty wojskowe czy infrastruktura krytyczna.
Schrony drugiej kategorii chronią przed falą uderzeniową i promieniowaniem, lecz w mniejszym stopniu przed skażeniem chemicznym. Ich konstrukcja jest lżejsza, z cieńszymi ścianami i uproszczoną wentylacją. Przepisy przewidują ich budowę w nowych blokach mieszkalnych, szkołach, szpitalach i dużych obiektach publicznych.
Schrony trzeciej kategorii to najprostsze rozwiązania, tworzone poprzez adaptację istniejących budynków, takich jak piwnice czy parkingi podziemne. Mają one na celu ochronę przed odłamkami i częściowe osłabienie skutków eksplozji, ale nie zapewniają pełnej izolacji przed skażeniem chemicznym czy promieniowaniem. Samorządy już rozpoczęły oznaczanie tych obiektów, a VUGD przekazała im specjalne tabliczki informacyjne. Do tej pory umieszczono ich ponad 950.
Rząd rozważa także możliwość wsparcia finansowego dla prywatnych właścicieli nieruchomości, którzy chcieliby dostosować swoje budynki do funkcji schronów. Wciąż jednak brakuje jasnych regulacji w tej kwestii. Dodatkowo, samorządy sygnalizują trudności związane z zakupem strategicznych środków ochronnych, takich jak hełmy czy kamizelki kuloodporne. W celu wypracowania jednolitego podejścia 28 lutego odbędzie się zamknięte spotkanie przedstawicieli samorządów z ekspertami ds. bezpieczeństwa.