Zdjęcie: Wikipedia

Priorytety nowego rządu Litwy: zwiększenie współpracy z Polską

04-12-2024 09:52

Program nowego rządu litewskiego składa się z 18 rozdziałów na 64 stronach, co czyni go niemal o połowę krótszym od programu poprzedniego gabinetu konserwatywno-liberalnego, który obejmował 12 rozdziałów na 123 stronach. Projekt programu ma zostać przedstawiony Seimasowi w czwartek, a jego zatwierdzenie planowane jest na 12 grudnia. Po jego przyjęciu złoży przysięgę i obejmie obowiązki gabinet kierowany przez socjaldemokratę Gintautasa Paluckasa.

W obszarze obrony rząd przewiduje finansowanie na poziomie co najmniej 3,5% PKB i szczególną uwagę poświęci rozmieszczeniu brygady niemieckiej w 2027 roku, kompletowaniu narodowej dywizji oraz współpracy z sojusznikami. Jednak brak konkretnej daty powstania tej jednostki.  Prezydent Litwy Gitanas Nausėda oczekuje, że dywizja zostanie rozwinięta do 2030 roku, choć według obecnego poziomu finansowania pełna gotowość mogłaby zostać osiągnięta dopiero w latach 2036–2040. Główne partnerstwa w dziedzinie obrony obejmują USA, Niemcy, Polskę, kraje bałtyckie, nordyckie, Wielką Brytanię i Holandię.

Pomimo obaw o termin rozmieszczenia niemieckiej brygady nowy rząd obiecuje terminową realizację zobowiązania – do końca 2027 roku. „Zapewnimy stałe rozmieszczenie niemieckiej brygady na Litwie w 2027 roku” – czytamy w dokumencie.

Przyszły rząd będzie dążył do zapewnienia długoterminowej obecności wojsk USA w Litwie, w tym kontynuacji rotacyjnego stacjonowania amerykańskiego batalionu po 2026 roku. Strategiczne partnerstwo z Polską ma być rozwijane zgodnie z zasadą "360 stopni", z priorytetem dla współpracy w zakresie obrony, bezpieczeństwa oraz strategicznej infrastruktury transportowej i energetycznej. Planowane jest również zacieśnienie współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa, obrony i przemysłu zbrojeniowego z Australią, Japonią, Koreą Południową, Nową Zelandią, innymi demokratycznymi państwami regionu Indo-Pacyfiku oraz Izraelem.

Podkreślono gotowość do powszechnej obrony, ale zrezygnowano z powszechnego poboru, który forsował poprzedni rząd. Nowy gabinet chce stać się liderem polityki sankcji oraz ośrodkiem kompetencyjnym dla sojuszników i partnerów w tej dziedzinie, zapobiegając obchodzeniu sankcji w UE i państwach handlujących z Unią.

Rząd deklaruje pełne wsparcie dla Ukrainy – zarówno do momentu jej zwycięstwa, jak i po nim – w tym pomoc na drodze do członkostwa w UE i NATO. Wojskowa pomoc dla Ukrainy ma zostać zwiększona, osiągając poziom co najmniej 0,25% PKB Litwy. Jednym z długoterminowych celów polityki zagranicznej jest wspieranie demokratycznej i wolnej Białorusi, w tym organizacji wolnych wyborów.

Nowy gabinet postrzega Chiny jako narastające wyzwanie dla polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, podkreślając znaczenie jedności w podejściu Europy i partnerów transatlantyckich wobec Chin, a także rozwój relacji gospodarczych i kulturalnych z Tajwanem.

W kwestiach podatkowych rząd zamierza wprowadzić progresywne opodatkowanie najwyższych dochodów, niezależnie od ich źródła, oraz uzależnić stawki podatku dochodowego od wielkości uzyskiwanych dochodów. „Zwrócimy szczególną uwagę na realizację projektu drogowego Via Baltica ” – czytamy w programie. Zapowiada się także przyspieszenie budowy nowych linii elektroenergetycznych i remontów istniejących połączeń. „Przyspieszymy realizację i zadbamy o to, aby przy torze Rail Baltica powstała lądowa linia energetyczna Harmony Link do Polski. Zainicjujemy budowę morskiego kabla elektrycznego do Niemiec” – czytamy w projekcie programu nowe rządu Litwy.