geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Pixabay
16-07-2025 14:33
Estońskie Ministerstwo Klimatu zaprezentowało czwartą już wersję planu rozwoju sektora energetycznego ENMAK 2035, skierowaną do konsultacji międzyresortowych. Dokument ten, jak zapewniają autorzy, ma bardziej przejrzysty niż poprzednie wersje. W centrum strategii znajduje się dążenie do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, utrzymania przystępnych cen energii oraz minimalizacji wpływu sektora na środowisko. Wiodącą rolę przypisano transformacji systemu elektroenergetycznego poprzez rozwój odnawialnych źródeł, magazynowania energii, mocy sterowalnych i przygotowań do ewentualnego wdrożenia energetyki jądrowej.
Minister energii i środowiska Andres Sutt podkreślił, że "inwestycje energetyczne są zakrojone na dekady, dlatego kraj potrzebuje jasnych ram strategicznych, które zapewnią inwestorom pewność – i właśnie taką rolę pełni zaktualizowany ENMAK 2035." O ile poprzednio zakładano osiągnięcie 100% rocznego zużycia energii z OZE już w 2030 roku, nowa wersja dokumentu przewiduje dojście do 80% udziału czystej energii do 2035 roku – z możliwością uwzględnienia energii jądrowej.
Plan przewiduje modernizację infrastruktury przesyłowej, w tym wzmacnianie jej odporności fizycznej i cyfrowej, co ma szczególne znaczenie w obecnych warunkach geopolitycznych. Zwraca się także uwagę na konieczność rozwoju mocy sterowalnych – do momentu uruchomienia nowych instalacji, Estonia nadal będzie korzystać z istniejących elektrowni korzystających z ropy naftowej pozyskiwanej z łupków bitumicznych. Po 2030 roku zapotrzebowanie na produkcję ma osiągnąć 1600 megawatów. Stopniowe wygaszanie starych bloków opalanych ropą ma zostać zastąpione przez elektrownie na gaz ziemny i biogaz, co zmniejszy emisje i oddziaływanie na środowisko.
Istotna zmiana dotyczy również finansowania – w przyszłości inwestycje w sektorze mają się odbywać wyłącznie na warunkach rynkowych, bez państwowego wsparcia. ENMAK 2035 obejmuje nie tylko produkcję energii elektrycznej, ale również ogrzewanie, chłodzenie, gaz i transport. Projekt został skierowany do konsultacji społecznych do 29 sierpnia, po których planowane jest jego przekazanie do parlamentu, a przyjęcie przez rząd przewidziano na koniec 2025 roku.
Równolegle do prac nad ENMAK 2035, zaktualizowano również oczekiwania właścicielskie wobec Eesti Energia – państwowego koncernu energetycznego. Minister finansów Jürgen Ligi, podpisując dokument w imieniu państwa, wskazał nowy kierunek rozwoju firmy – przejście do "czystego przemysłu" do 2050 roku. Zmiana ta zastępuje wcześniejszy cel osiągnięcia neutralności węglowej do 2045 roku. Czysty przemysł zdefiniowano jako taki, którego procesy produkcyjne nie generują bezpośrednich emisji gazów cieplarnianych.
Zmodyfikowane oczekiwania zakładają dalszą redukcję emisji CO2 w przeliczeniu na jednostkę produkcji oraz utrzymanie co najmniej 1000 MW mocy elektrowni w kraju do końca 2026 roku – tym razem jednak z zaznaczeniem, że ma się to odbywać "na warunkach rynkowych". Od 2027 roku firma ma obowiązek dysponować krajową, elastyczną mocą produkcyjną, bez precyzowania, czy będzie to np. elektrownia gazowa czy oparta na łupkach. Z dokumentu usunięto wcześniejsze założenia dotyczące rozwoju technologii opartych na gazie łupkowym, biomasie i odpadach. W zamian wprowadzono wymóg rozwoju rozwiązań z zakresu zarządzania popytem oraz systemów umożliwiających elastyczność zużycia.
