Zdjęcie: Pixabay
27-03-2025 10:07
Ostatnie lata przyniosły istotne zmiany w ukraińskim sektorze państwowym i prywatnym, zwłaszcza pod względem zatrudnienia. Państwowe przedsiębiorstwa tracą pracowników, nie mogąc konkurować z lepiej płacącym sektorem prywatnym, który dynamicznie dostosowuje się do nowych warunków gospodarczych - wynika z analizy danych ze sprawozdań finansowych tysiąca największych ukraińskich firm za rok 2024, które zatrudniają około 1,35 mln osób.
Od 2021 roku rola państwa w gospodarce znacznie wzrosła, co przejawiało się nacjonalizacją kluczowych firm, takich jak "Ukrnafta", "Motor Sicz" czy "Zaporiżtransformator". Ponadto, utworzono "Gazorozpodilni Mereżi Ukrainy", integrujące przejęte przedsiębiorstwa gazowe, a także zreorganizowano państwowe lasy, co pozwoliło na zatrudnienie tysięcy nowych pracowników. Mimo tych działań, liczba osób zatrudnionych w sektorze państwowym zmniejszyła się o jedną czwartą w porównaniu do 2021 roku.
Największe redukcje dotknęły "Ukrzaliznycię", czyli Koleje Ukraińskie, gdzie zatrudnienie spadło z 237 tys. do 178 tys. osób. "Ukrposzta" również znacznie zmniejszyła liczbę pracowników – z 60 tys. do 32 tys. Przyczyną są nie tylko migracja czy straty terytorialne, ale także mobilizacja: pod koniec 2024 roku ponad 10,5 tys. kolejarzy i setki pracowników poczty służyło w siłach zbrojnych. Państwowe firmy borykają się też z trudnościami w konkurowaniu o pracowników – ich pensje są często niższe od rynkowych. Jak zauważył były prezes "Ukrzaliznyci", deficyt kadrowy w niektórych zawodach sięga nawet 30%. W "Ukrposzcie" na początku 2024 roku pozostawało nieobsadzonych około 5% etatów.
W przeciwieństwie do sektora państwowego, prywatne przedsiębiorstwa dynamicznie się rozwijają i zatrudniają coraz więcej pracowników, zwłaszcza w branży obronnej, IT oraz budowlanej. Na przykład "Ukraińska Bronetechnika" zwiększyła zatrudnienie z 62 do 320 osób, a jej przychody wzrosły z 100 mln hrywien w 2021 roku do 58 mld w 2024. Podobny wzrost odnotowali producenci sprzętu wojskowego – "Talanlegprom" (producent obuwia dla wojska) zwiększył liczbę pracowników z 152 do 2137, a "Temp-3000" (producent kamizelek kuloodpornych) – z 72 do 781.
Na wzrost zatrudnienia w sektorze prywatnym wpłynęła również formalizacja stosunków pracy, szczególnie po wprowadzeniu mechanizmu rezerwacji pracowników. Przykładem jest GlobalLogic, którego liczba zatrudnionych wzrosła z 216 do 2000 osób po wdrożeniu systemu rezerwacji przez aplikację "Diia". EPAM Systems również znacząco zwiększył zatrudnienie, przechodząc z 600 do 3600 pracowników. Szybko rozwijają się także firmy budowlane, takie jak "Avtostrada" i "Rostdorstroj", które mimo zakończenia rządowego programu infrastrukturalnego podwoiły liczbę pracowników do odpowiednio 3200 i 1900 osób. Dane pochodzą z raportów finansowych największych ukraińskich przedsiębiorstw oraz oficjalnych statystyk państwowych.