geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Skoda Group
16-06-2025 08:44
Rząd Łotwy zdecydował w minionym tygodniu o połączeniu spółki odpowiedzialnej za realizację projektu „Rail Baltica” – „Eiropas dzelzceļa līnijas” – z państwowym przewoźnikiem Koleje Łotewskie (Latvijas dzelzceļš - LDz). Według rządu taki krok pozwoliłby przyspieszyć budowę, ograniczyć koszty i wykorzystać istniejące już kompetencje w sektorze kolejowym. „W kraju tej wielkości utrzymywanie zbyt wielu zarządców infrastruktury i administracji nie jest uzasadnione ekonomicznie” - mówiła premier Evika Siliņa.
Projekt, którego zakończenie pierwotnie planowano na 2026 rok, w praktyce dopiero teraz zaczyna się na dobre. Prace budowlane rozpoczęto w tym roku w okolicach Ekawy – powstanie tam około 45-kilometrowy odcinek prowadzący do granicy z Litwą. Wykonawcą jest konsorcjum firm z Polski, Francji i Włoch – E.R.B. Rail JV. Łączny koszt całego kontraktu może sięgnąć 3,7 miliarda euro, choć dzięki zmianom projektowym udało się już zaoszczędzić około 100 milionów. Mimo to, według szacunków koszt jednego kilometra trasy waha się od 11 do 20 milionów euro.
Kontrastuje to z Estonią, gdzie kontrakt na 53-kilometrowy odcinek Parnawa–Ikla zawarto za 332 miliony euro – czyli średnio 5,7 mln za kilometr, co jest od dwóch do trzech razy taniej niż na Łotwie. Choć część ekspertów wskazuje, że koszty końcowe w Estonii mogą jeszcze wzrosnąć, finansowy efekt jest widoczny. „Estonia pokazuje nam obecnie realne koszty kilometra budowy” – zauważył minister finansów Arvils Ašeradens.
Tymczasem wcześniejszy opór wobec fuzji ze strony kierownictwa „Eiropas dzelzceļa līnijas” doprowadził do jego dymisji tej wiosny. Nowy zarząd deklaruje gotowość do współpracy i liczy, że pracownicy spółki znajdą miejsce w nowej strukturze. „Chcemy korzystać z potencjału Kolei Łotewskich, ich wiedzy i kompetencji, by działać skuteczniej” – podkreślił Jānis Naglis z zarządu EDzL.
Z kolei prezes Kolei Łotewskich Artis Grinbergs ocenia, że obecnie „projekty budowlane są zaprojektowane tylko częściowo” i „prace przebiegają fragmentarycznie”. Grinbergs przypomina, że spółka posiada nie tylko sprzęt specjalistyczny, ale i doświadczenie – m.in. w realizacji centralnej stacji kolejowej w Rydze oraz budowie nowego torowiska do lotniska. Firma myśli też o przyszłości: przymierza się do wejścia na zagraniczne rynki z usługami budowy torów i sieci trakcyjnej, choć najpierw musi dostosować technikę do europejskiego rozstawu szyn. „Już teraz świadczymy usługi w Estonii i na Litwie. Następny krok to trakcja. Wiemy, że Litwini korzystają z hiszpańskiej technologii – dostępność sprzętu to prawdziwe wyzwanie” – powiedział.
Jednocześnie Koleje Łotewskie stoją przed pilną potrzebą modernizacji starych sieci trakcyjnych, które są w stanie awaryjnym. Środki na ten cel zostały przekierowane na budowę nowej trasy do lotniska, więc spółka planuje zaciągnąć kredyt. Na tle wyzwań infrastrukturalnych społeczne nastroje są podzielone. Według sondażu, 41% mieszkańców Łotwy w wieku 18–65 lat martwi się opóźnieniami w realizacji projektu „Rail Baltica”. Przeciwnego zdania jest 42% badanych. Niewiedzę w tej sprawie zadeklarowało 9%, a 8% nie udzieliło konkretnej odpowiedzi.
