geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Pixabay
04-09-2025 09:44
W Mołdawii dyskusja o stanie gospodarki często przybiera ton pesymistyczny, choć nie zawsze znajduje to potwierdzenie w danych. Były premier Ion Sturza zwraca uwagę, że w przestrzeni publicznej brakuje rzetelnych analiz makroekonomicznych, a dominują prognozy o rychłym „załamaniu gospodarczym”. Jego zdaniem sytuacja jest trudna, ale nie katastrofalna. Dług publiczny sięga zaledwie 35 procent PKB, czyli znacznie mniej niż średnia światowa na poziomie 65 procent czy przypadki państw z zadłużeniem przekraczającym 200 procent.
Problem polega raczej na ograniczonym dostępie do zewnętrznego finansowania oraz ostrożności władz w korzystaniu z dostępnych instrumentów, takich jak obligacje europejskie. Sturza podkreśla, że deficyt w handlu zagranicznym i niskie napływy inwestycji bezpośrednich rzeczywiście stanowią wyzwanie, ale jednocześnie kraj dysponuje rezerwami walutowymi przekraczającymi 5 miliardów dolarów, a kurs leja w ostatnim roku pozostawał stabilny, a nawet się umocnił. To świadczy o pewnej odporności gospodarki, choć bywa niekorzystne dla eksporterów. W ocenie byłego premiera warto spoglądać na cały zestaw wskaźników, a nie wyłącznie na wybrane problemy.
Tymczasem dane statystyczne pokazują, że przedsiębiorcy coraz częściej inwestują we własnym zakresie. W drugim kwartale bieżącego roku nakłady z prywatnych środków wzrosły o jedną czwartą w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku, a największy udział miały inwestycje w sprzęt i maszyny oraz w budynki przemysłowe i logistyczne. Minister gospodarki Doina Nistor podkreśla, że decyzje o reinwestowaniu zysków w modernizację są dowodem dojrzewania rynku i ambicji firm, by konkurować według standardów europejskich.
Z zagranicy napływają także inwestycje o dużym znaczeniu dla lokalnych społeczności. Niemiecka spółka BauTex Composites otworzyła w Strășeni nowoczesną fabrykę włókna szklanego wartą ponad 20 milionów dolarów, która już zatrudnia ponad 250 osób i wkrótce może stworzyć kolejne miejsca pracy. Produkcja, skierowana głównie na rynek europejski, obejmuje materiały techniczne i kompozyty dla branż wymagających najwyższej jakości. Według przedstawicieli ministerstwa projekt ten nie tylko podnosi poziom technologiczny kraju, lecz także zwiększa jego atrakcyjność inwestycyjną.
Kolejnym impulsem rozwojowym jest porozumienie z Turcją, dzięki któremu mołdawscy przewoźnicy zyskali dodatkową pulę 300 zezwoleń tranzytowych i eksportowych ważnych do początku 2026 roku. Ułatwia to dostęp do nowych szlaków handlowych i wzmacnia pozycję krajowych firm transportowych na rynkach międzynarodowych. Przypomnijmy, że podobną pulę pozwoleń wydała mołdawskim przewoźnikom również Polska.
Nadeszły sygnały także z rynku nieruchomości. W ciągu roku ceny mieszkań w Kiszyniowie wzrosły gwałtownie – nowe lokale podrożały średnio o 33 tysiące euro, a starsze o 25 tysięcy. Według ekonomisty Veaceslava Ionițę w pierwszym kwartale zanotowano największy skok cen od 2008 roku, a koszt metra kwadratowego w najbliższej przyszłości może odpowiadać wartości dwóch przeciętnych pensji. Co znamienne, po raz pierwszy w historii kraju więcej mieszkań oddano do użytku poza stolicą niż w jej granicach, co świadczy o powolnym przesuwaniu się aktywności budowlanej na resztę kraju.
