geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Antonia Rusev Pixabay
13-01-2025 11:02
Kraje bałtyckie stają w obliczu poważnego kryzysu demograficznego, co potwierdzają najnowsze dane dotyczące liczby urodzeń, zgonów oraz zmian w strukturze ludności. Na Litwie w 2024 roku urodziło się zaledwie 18 979 dzieci, co jest najniższym wynikiem od czasu odzyskania niepodległości w 1990 roku. Liczba ta spadła o 1650 w porównaniu z rokiem 2023, kiedy zarejestrowano 20 629 narodzin.
Tymczasem liczba zgonów wyniosła aż 37 379, co oznacza, że liczba zmarłych była dwukrotnie większa niż liczba urodzeń. Naturalny przyrost ludności na Litwie w 2024 roku wyniósł -18,4 tys. Profesor Uniwersytetu Wileńskiego, Daumantas Stumbrys, zwraca uwagę, że spadek liczby urodzeń trwa nieprzerwanie od 2009 roku i wynika z szeregu czynników, takich jak zmiany społeczne czy obawy związane z wojną w Ukrainie. Prognozy demograficzne przewidują, że w ciągu najbliższych dekad populacja Litwy może spaść poniżej 2 milionów, co wywrze ogromny wpływ na gospodarkę i system społeczny kraju.
Podobna sytuacja ma miejsce na Łotwie, gdzie zmiany w systemie emerytalnym i niekorzystne wskaźniki demograficzne budzą coraz większe obawy. Na początku 2024 roku wprowadzono zmiany zmniejszające składkę na drugi filar emerytalny o jeden punkt procentowy, co ogranicza możliwość gromadzenia środków na przyszłość. Według badań aż 46% mieszkańców Łotwy nie wierzy, że otrzyma emeryturę w przyszłości, co podważa zaufanie do obecnego systemu. Obecnie trzech pracujących przypada na jednego emeryta, ale w ciągu 15 lat liczba ta zmniejszy się do dwóch. Eksperci wskazują, że bez podjęcia radykalnych reform system emerytalny stanie się niewydolny, co zmusi władze do podejmowania niepopularnych decyzji, takich jak podniesienie wieku emerytalnego czy ograniczenie świadczeń. Mimo wzrostu świadomości finansowej większość mieszkańców Łotwy nadal nie oszczędza systematycznie na przyszłość, a ci, którzy decydują się na oszczędzanie, często zaczynają zbyt późno, bo dopiero po 55. roku życia.
Nie lepiej wygląda sytuacja w Estonii, gdzie w 2024 roku urodziło się 9646 dzieci, co oznacza spadek o 1075 w porównaniu z rokiem poprzednim. W tym samym czasie zmarło 15 596 osób, co także wskazuje na wyraźny ujemny bilans demograficzny. Statystyki wskazują, że liczba urodzeń w Estonii systematycznie maleje, a długoterminowe zmiany demograficzne negatywnie wpływają na stabilność społeczną. W 2024 roku w Estonii zawarto 5775 małżeństw, rozwodów zarejestrowano 2793, co również potwierdza pogłębiające się zmiany w strukturze rodzinnej.
Problemy demograficzne wszystkich trzech krajów bałtyckich mają dalekosiężne konsekwencje, które dotykają nie tylko systemów emerytalnych, ale także gospodarki, rynku pracy i stabilności społecznej. Spadek liczby ludności oraz starzenie się społeczeństwa wymagają pilnych działań, które obejmą zarówno politykę prorodzinną, jak i reformy systemów społecznych, aby sprostać wyzwaniom przyszłości.