Zdjęcie: gov.md
23-05-2025 09:47
Mołdawski parlament zatwierdził umowę z Unią Europejską, która zapewni Mołdawii wsparcie finansowe w wysokości 1,9 miliarda euro. Premier Dorin Recean przedstawił to porozumienie jako przełomowe i bezprecedensowe, określając je jako „ofertę, która umożliwia prawdziwy rozwój kraju” i symbolizującą „początek członkostwa w europejskiej rodzinie”. W jego ocenie, „Moldawia staje się państwem europejskim nie tylko geograficznie, ale i politycznie”.
Porozumienie, podpisane 9 maja 2025 roku, zakłada zarówno granty bezzwrotne, jak i kredyty preferencyjne, których wypłata uzależniona będzie od wdrażania reform przewidzianych w zatwierdzonym Planie Wzrostu. Obejmuje on 153 działania i 56 reform w siedmiu kluczowych sektorach, takich jak konkurencyjność gospodarcza, transformacja energetyczna, infrastruktura, edukacja i ochrona środowiska. Środki będą wypłacane dwukrotnie w ciągu roku, każdorazowo po pozytywnej ocenie Komisji Europejskiej.
Premier porównał warunki kredytowania do korzystnej hipoteki: „Wyobraźcie sobie, że możecie kupić nowoczesny dom z kredytem na 40 lat, z 10-letnim okresem karencji i oprocentowaniem poniżej dwóch procent. Czy czekalibyście 40 lat, aby uzbierać tę kwotę, czy skorzystalibyście z tak hojnego finansowania?”. Dodał, że dług publiczny kraju wynosi poniżej 35% PKB — jeden z najniższych wskaźników w Europie.
Choć koalicja rządząca podkreśla znaczenie strategiczne projektu i jego wpływ na zwykłych obywateli — „to nie jest projekt rządu, to projekt całego narodu”, jak powiedział premier — opozycja wyraziła poważne wątpliwości. „Mam wrażenie, że żyjemy w równoległych światach. Decyzja należy do was. Nie będziemy uczestniczyć w tym głosowaniu”, ogłosiła Zinaida Greceanîi z sojuszu komunistów i socjalistów. Inni przedstawiciele opozycji krytykowali brak przejrzystości i odczuwalnych efektów dotychczasowych pożyczek, podkreślając, że realne życie obywateli się nie poprawia.
Tymczasem wiceprzewodnicząca parlamentu Doina Gherman zaznaczyła, że „to pieniądze, które trafiają bezpośrednio do ludzi - w wyremontowane drogi, szkoły, wodociągi, nowe miejsca pracy”. Program zakłada m.in. budowę autostrady łączącej Kiszyniów z Unią Europejską przez Rumunię, nowoczesnych linii energetycznych i regionalnych szpitali, jak również modernizację kolei, wsparcie rolnictwa oraz zwiększenie efektywności energetycznej budynków. Choć Komisja Europejska obniżyła prognozy wzrostu gospodarczego dla Mołdawii na 2025 rok do poniżej jednego procenta z uwagi na słabe zbiory i wysokie ceny energii, spodziewa się, że od 2026 roku dzięki inwestycjom z Planu Wzrostu PKB zacznie ponownie rosnąć, osiągając 2,8%.