Zdjęcie: Pixabay

Estońska kontrola bezpieczeństwa obiektów energetycznych

15-01-2025 12:50

W Estonii tylko jeden obiekt odpowiedzialny za dostarczanie energii elektrycznej ma jasno określone wymagania dotyczące ochrony fizycznej, wynikające z jego statusu jako obiektu obrony narodowej - wynika z audytu przeprowadzone przez Urząd Kontroli (Riigikontroll  - odp. polskiego NIK). Wnioski kontroli sugerują, że w obliczu zmieniającej się sytuacji bezpieczeństwa, należy przeanalizować potrzebę nadania elektrowniom statusu obiektu obrony narodowej. Wyniki kontroli nabrały nowego znaczenia w świetle ostatnich sabotaży wobec kabli energetycznych oraz zbliżającego się odłączenia Estonii od sieci BRELL.

Obiekty, które nie zostały zakwalifikowane jako obiekty obrony narodowej, nie mają wymagań dotyczących ochrony fizycznej, a przedsiębiorstwa energetyczne przez lata samodzielnie podejmowały decyzje, jakie środki ochrony są odpowiednie. Choć wprowadzono podstawowe środki bezpieczeństwa, niektóre z nich były słabsze w porównaniu do wymagań dla obiektów obrony narodowej. Niemniej jednak te obiekty są kluczowe dla zapewnienia Estonii energii elektrycznej. Ostateczną decyzję podejmuje rząd.

Nie ma jednak zgody wśród ministerstw odpowiedzialnych za te sprawy, czyli Ministerstwa Klimatu oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, co do potrzeby aktualizacji listy obiektów obrony narodowej związanych z dostawami energii elektrycznej od 2017 roku, kiedy tylko jeden z obiektów odpowiedzialnych za dostarczanie energii elektrycznej uzyskał status obiektu obrony narodowej. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych nie było w stanie wytłumaczyć w audycie, dlaczego wówczas nie zdecydowano się na nadanie statusu obiektu obrony narodowej innym obiektom, które według metodyki oceny były równie ważne.

Ministrowie odpowiedzialni za tę sprawę zapowiedzieli, że przegląd i aktualizacja listy obiektów obrony narodowej będą miały miejsce w 2025 roku. Zauważyli także, że przedsiębiorcy energetyczni mogą stosować zasady podobne do tych stosowanych dla obiektów obrony narodowej, także w odniesieniu do obiektów, które nie mają tego statusu.

W ramach audytu oceniono również, jak przygotowane są firmy energetyczne do ochrony przed fizycznymi atakami na kluczowe obiekty energetyczne, w tym AS Elering (operator sieci przesyłowej), Elektrilevi OÜ (operator sieci dystrybucyjnej) oraz AS Enefit Power (producent energii elektrycznej). Audyt objął pięć obiektów, z których jeden, obiekt AS Elering, jest już objęty statusem obiektu obrony narodowej, a cztery inne zostały uznane przez przedsiębiorstwa energetyczne za niezbędne do zapewnienia ciągłości działania. Audyt miał na celu sprawdzenie, czy podjęto odpowiednie środki ochrony, aby zapewnić bezpieczeństwo tych obiektów, ponieważ przerwa w dostawach energii elektrycznej może mieć poważne konsekwencje dla funkcjonowania państwa oraz innych usług publicznych. Audyt obejmował różne rodzaje zagrożeń, takie jak wandalizm, kradzieże, ataki zorganizowane lub pojedyncze, ataki planowane, takie jak nagłe ataki czy eksplozje materiałów wybuchowych, czy ataki przeprowadzone przez oddziały wojskowe.