Zdjęcie: err.ee
11-09-2025 11:11
Unia Europejska uruchomiła nowy instrument finansowy SAFE, który po raz pierwszy w historii wspólnoty pozwala na bezpośrednie wsparcie państw członkowskich w obszarze obronności. Z zatwierdzonej puli 150 miliardów euro Estonia otrzyma 2,66 miliarda, Łotwa 5,68 mld, Litwa 6,37 mld, a Polska 43,73 mld euro. Jak podkreślił komisarz do spraw obrony i przestrzeni kosmicznej Andrius Kubilius, jest to przełomowe narzędzie, które dzięki gwarancjom budżetu unijnego ma wzmocnić gotowość obronną Europy i zachęcić do wspólnych zakupów uzbrojenia.
Program został przyjęty przez Radę UE w maju 2025 roku i szybko wzbudził duże zainteresowanie – chęć udziału zgłosiło dziewiętnaście państw, a łączna wartość wniosków przekroczyła dostępną pulę środków. SAFE zakłada możliwość udzielania długoterminowych i nisko oprocentowanych pożyczek zarówno krajom członkowskim, jak i Ukrainie, obejmując także opcję wydłużenia spłaty do dziesięciu lat oraz otwarcie programu na współpracę z państwami trzecimi.
Najbliższe miesiące będą kluczowe dla kształtu inicjatywy, ponieważ rządy przygotowują swoje plany inwestycyjne, w których muszą szczegółowo określić wykorzystanie wsparcia. Dokumenty te należy przedstawić Komisji Europejskiej do końca listopada 2025 roku, a pierwsze wypłaty przewidziano na początek 2026. SAFE staje się więc nie tylko elementem polityki bezpieczeństwa, ale również sygnałem, że Unia jest gotowa do systematycznego i wspólnego budowania własnej odporności obronnej.
