geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Pixabay
11-07-2025 10:34
W czerwcu 2025 roku inflacja w Ukrainie spadła do 14,3% rok do roku, po tym jak w maju osiągnęła 15,9%. Powrót do spadkowego trendu był przewidywany, jednak tempo obniżki okazało się wolniejsze, niż prognozował Narodowy Bank Ukrainy. Głównym powodem była wyraźna podwyżka cen żywności, spowodowana ograniczoną podażą po wiosennych przymrozkach. Szybko rosły ceny owoców i mięsa, co związane było ze wzrostem kosztów produkcji, zmniejszeniem pogłowia oraz rosnącymi cenami na rynkach zagranicznych. Jednocześnie ceny warzyw rosły wolniej dzięki nowym zbiorom i zwiększonemu importowi.
Ceny rosły w tempie 10,9%, co wynikało z efektu bazy – w czerwcu 2024 roku miała miejsce jednorazowa, znaczna podwyżka taryf na energię elektryczną. Tegoroczny poziom taryfy, wynoszący 4,32 UAH/kWh, został utrzymany do końca października. Przyspieszyło także tempo wzrostu cen paliw (do 3,1%), głównie z powodu wahań cen ropy na świecie i osłabienia hrywny względem euro. Z kolei na rynku gazu skroplonego presja cenowa słabła z uwagi na nadpodaż.
Bazowa inflacja spadła do 12,1%, co odzwierciedlało efekty wcześniejszych działań banku centralnego w zakresie polityki pieniężnej oraz stabilność dostaw energii. Spadek dotknął również sektor usług (14,4%), m.in. transportowych, komunikacyjnych i z zakresu usług osobistych, co wskazuje na mniejszy presyjny wpływ rynku pracy. Inflacja cen towarów nieżywnościowych spowolniła do 3,6%. Niższe były ceny odzieży i obuwia, natomiast przetworzona żywność drożała szybciej – do 18,2%, w tym mięso i napoje bezalkoholowe, takie jak kawa, co odzwierciedlało trendy globalne.
Wzrost płac w pierwszym kwartale 2025 roku sięgnął 24,1% względem analogicznego okresu ubiegłego roku, przy inflacji 13,6%. W efekcie realna siła nabywcza wzrosła o 10,5 punktu procentowego. Mimo to nierównomierność wzrostów płac pokazuje strukturalne problemy gospodarki, pogłębione przez wojnę. Największe podwyżki dotyczyły sektora lotniczego (51,5%), rolnictwa (46,9%) i budownictwa (35,3%), a także IT (32,5%) i finansów (28,6%). W 13 z 25 sektorów wynagrodzenia pozostały poniżej średniej krajowej. Szczególnie trudna sytuacja dotknęła nauczycieli i lekarzy – ich wynagrodzenia wzrosły o odpowiednio 13,5% i 12,5%, czyli mniej niż wynosiła inflacja, co pogłębiło realny spadek dochodów. Przed wojną ich zarobki były o 12–16% niższe niż średnia krajowa, obecnie różnica ta sięga 27% w przypadku pracowników ochrony zdrowia i 39% w oświacie.
W dłuższej perspektywie ożywienie gospodarki Ukrainy ma opierać się na inwestycjach w nowoczesne technologie, zwłaszcza w sektorze odnawialnej energii. Według analityków z We Build Ukraine niezbędne jest zniesienie barier dla inwestorów, urealnienie cen energii, integracja rynku energetycznego z Unią Europejską oraz modernizacja sieci przesyłowych, w których straty sięgają obecnie 14%. Konieczna jest również odbudowa infrastruktury uszkodzonej w wyniku rosyjskich ataków oraz rozwój transgranicznych połączeń energetycznych.
Eksperci podkreślają znaczenie własnej produkcji komponentów dla transformacji energetycznej oraz wsparcia dla innowacyjnych rozwiązań, startupów i lokalnych centrów badawczych. „Najważniejsze to działać już teraz, tworząc fundamenty pod zieloną przyszłość. Wspólne wysiłki rządu, biznesu i partnerów międzynarodowych mogą uczynić z Ukrainy historię sukcesu zielonej transformacji w Europie Wschodniej” – czytamy w analizie.
