UE otwiera biuro w Mołdawii

Podczas piątkowej sesji plenarnej w Kiszyniowie przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola ogłosiła otwarcie biura tej instytucji w Mołdawii. Jak podkreśliła, to wyraźny sygnał zaangażowania Unii Europejskiej w rozwój Partnerstwa Wschodniego i potwierdzenie europejskiego kierunku obranym przez kraj.

Metsola zaznaczyła, że wybór Europy oznacza wybór solidarności i współpracy, m.in. w uniezależnianiu się od rosyjskich surowców, oraz zapewniła, że Mołdawia nie pozostanie sama w procesie integracji z UE. Dodała, że Unia przeznaczyła 1,9 miliarda euro na wsparcie reform i rozwój współpracy gospodarczej, a nowe biuro w Kiszyniowie ma ułatwić codzienny kontakt z mołdawskimi instytucjami i wspierać je w realizacji europejskich reform.

W tym kontekście europejskim warto zauważyć, że Komisja Europejska w najnowszym raporcie o postępach Mołdawii na drodze do UE pozytywnie oceniła przeprowadzenie ostatnich wyborów, mimo prób zewnętrznej ingerencji. Jednocześnie zwróciła uwagę, że decyzje o delegalizacji dwóch partii tuż przed głosowaniem oraz częste zmiany prawa wyborczego osłabiły pewność prawną procesu. Wskazano również na niewdrożone dotąd zalecenia OBWE i Komisji Weneckiej, dotyczące m.in. składu Centralnej Komisji Wyborczej, zasad rejestracji kandydatów oraz procedur zawieszania i rozwiązania partii politycznych.

Komisja zaleciła dalsze dostosowywanie przepisów wyborczych do standardów europejskich i międzynarodowych oraz zapewnienie Centralnej Komisji Wyborczej odpowiednich zasobów, zwłaszcza do monitorowania kampanii w internecie. W raporcie podkreślono również, że szerząca się dezinformacja i stronniczość mediów utrudniają obywatelom podejmowanie świadomych decyzji. Unijni eksperci wskazali ponadto na potrzebę zwiększenia przejrzystości i odpowiedzialności parlamentarzystów oraz przyspieszenia prac nad kodeksem regulującym funkcjonowanie parlamentu i etykę posłów.

Raport odnosi się także do sytuacji mediów. Mimo obowiązujących gwarancji prawnych liczba przypadków zastraszania dziennikarzy w Mołdawii rośnie — z 56 w 2022 roku do 66 w 2024. Większość incydentów, jak zauważono, wciąż nie została wyjaśniona. Dziennikarze w Gagauzji napotykają przeszkody w pracy i groźby ze strony władz lokalnych, a przedstawiciele mediów z Mołdawii nadal mają utrudniony dostęp do Naddniestrza. W kontekście wyborów w 2024 roku odnotowano przypadki gróźb śmierci wobec dziennikarzy oraz ataki na siedzibę nadawcy publicznego. Komisja uznała te incydenty za część szerszych działań destabilizacyjnych. Zaznaczono jednak, że nowelizacja kodeksu karnego z lipca 2025 roku wzmocniła ochronę dziennikarzy, wprowadzając surowsze kary za zastraszanie, w tym w internecie, oraz za przemoc wobec przedstawicieli mediów.