Łotwa przyjęła nowy zakaz wobec Rosjan i Białorusinów oraz wzmacnia współpracę międzynarodową

Łotewski parlament uchwalił ustawę, która wprowadza zakaz nabywania nieruchomości przez obywateli Rosji i Białorusi oraz związane z tym państwami podmioty prawne, obejmując również spółki, w których co najmniej 25 procent kapitału należy do obywateli tych krajów lub gdzie są oni rzeczywistymi beneficjentami. Przypomnijmy, że w minionym tygodniu, Saeima przyjęła prawo dotyczące zakazu zatrudniania obywateli tych państw w zakładach infrastruktury krytycznej.

Zakaz dotyczy również firm zarejestrowanych na terytorium Rosji lub Białorusi i obowiązuje wobec transakcji zawartych po wejściu w życie nowego prawa. Jak wskazano w uzasadnieniu, Federacja Rosyjska równolegle z wojną prowadzoną na Ukrainie prowadzi także hybrydowe działania przeciwko innym państwom demokratycznym, w tym Łotwie, a nabywanie nieruchomości w krajach trzecich traktuje jako jeden z instrumentów wpływu politycznego.

Z kolei w sferze międzynarodowej Łotwa, ratyfikowała Konwencję Ļublańsko-Haską dotyczącą współpracy przy ściganiu zbrodni wojennych, ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości. Dokument ten, przyjęty w maju 2023 roku i otwarty do podpisu w lutym 2024, zakłada uproszczenie mechanizmów prawnych między państwami, umożliwiając skuteczne dochodzenia i postawienie winnych przed sądem, niezależnie od ich lokalizacji.

Minister sprawiedliwości Inese Lībiņa-Egnere stwierdziła, że „bezsensowna, krwawa wojna Putina, zaplanowana jako 'trzydniowa operacja', trwa już ponad trzy lata i pochłonęła życie oraz zdrowie niezliczonych obrońców i cywilów ukraińskich". Dodała również, że konwencja stanowi narzędzie, które pomoże "zapewnić, że sprawcy tych potwornych zbrodni nie pozostaną bezkarni – to nasza odpowiedzialność jako społeczności demokratycznej". Ratyfikacja konwencji nie tylko wzmacnia pozycję Łotwy jako aktywnego uczestnika systemu międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości, lecz także podkreśla jej determinację w walce z bezkarnością i popieraniu globalnego porządku opartego na prawie.

Tymczasem, Służba Bezpieczeństwa Państwa (VDD) ponownie zaapelowała do obywateli o unikanie podróży do Rosji i Białorusi. W związku z sezonem urlopowym służby ostrzegają przed wysokim ryzykiem związanym z działalnością wywiadowczą i werbowaniem przez tamtejsze służby specjalne, które mają szeroką swobodę działania i często posługują się metodami bezprawnymi. Szczególnie narażone są osoby związane z administracją publiczną, wojskiem, służbami porządkowymi oraz strategicznymi przedsiębiorstwami.

W swoim komunikacie VDD zaznacza, że "darzenie zaufaniem instytucji państw agresora może skutkować szantażem lub przymusem do współpracy", a nawet przypadkowa rozmowa może prowadzić do próby pozyskania wrażliwych informacji. Jako sygnały ostrzegawcze wymieniono m.in. nietypowo szczegółowe przesłuchania na granicy, pytania o sprawy wewnętrzne Łotwy lub sytuację w Ukrainie, a także próby kontaktu ze strony osób bez umundurowania. VDD zaleca, by w razie konieczności podróży nie zabierać ze sobą urządzeń zawierających dane służbowe.