Zdjęcie: Andy Graber Flickr.com
19-07-2025 12:00
Litewska Służba Bezpieczeństwa Publicznego (VST) deklaruje gotowość do przejęcia odpowiedzialności za ochronę przestrzeni powietrznej, pod warunkiem zapewnienia odpowiedniego wyposażenia oraz wyszkolenia. Obecnie VST dysponuje doświadczeniem w ochronie strategicznych obiektów państwowych, co stanowi solidny fundament dla rozszerzenia jej kompetencji. Jak wskazano w oficjalnym stanowisku, do realizacji nowej funkcji potrzebne byłyby mobilne radary, systemy przeciwdronowe, uzbrojenie oraz przeszkoleni specjaliści. „To realne, jednak wymaga konsekwentnej realizacji, ram prawnych i dodatkowych zasobów” – podkreśla służba.
Inicjatywa ta zyskała na aktualności po tym, jak w litewską przestrzeń powietrzną wtargnął rosyjski dron produkcji „Gerbera”, który przez około trzy minuty znajdował się nad terytorium Litwy, zanim spadł w pobliżu nieczynnego przejścia granicznego w Szumsku. Choć nie przenosił ładunku, incydent obnażył niedostatki krajowego systemu obrony powietrznej. Jak przyznał przewodniczący parlamentarnej komisji ds. bezpieczeństwa narodowego i obrony, Giedrimas Jeglinskas, trudności pojawiają się zarówno w zakresie wykrywania dronów, ostrzegania przed zagrożeniem, jak i ich neutralizacji.
W świetle tych wydarzeń lider konserwatystów, Laurynas Kasčiūnas, zaapelował do Rady Obrony Państwa (VGT) o utworzenie mobilnych jednostek VST, które byłyby odpowiedzialne za monitorowanie przestrzeni powietrznej. W jego propozycji znalazło się wyposażenie takich ekip w specjalistyczny transport, środki obserwacji powietrznej, krótkiego zasięgu uzbrojenie przeciwlotnicze, precyzyjny sprzęt wykrywania celów i odpowiednio przeszkolony personel. „Innymi słowy, zespoły miałyby do dyspozycji mobilne radary zdolne wykrywać małe drony, systemy przeciwdronowe oraz działka automatyczne. Takie rozwiązania pozwoliłyby wykrywać i niszczyć drony i balony zbliżające się do infrastruktury krytycznej” – czytamy w oficjalnym dokumencie.
VST odnosi się do tego pomysłu pozytywnie, wskazując na rosnące zagrożenie ze strony bezzałogowych statków powietrznych oraz na znaczenie ukraińskich doświadczeń. W ocenie służby, jej udział w ochronie przestrzeni powietrznej mógłby zostać rozszerzony, jeżeli zostaną jasno określone zadania, zapewnione zasoby i finansowanie. Równolegle do tego, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz władze Wilna zawarły porozumienie o ścisłej współpracy w zakresie ochrony kluczowej infrastruktury przed zagrożeniami zewnętrznymi.. „Dopiero po ocenie tych rozwiązań będzie można mówić o rozszerzeniu modelu na inne miasta i regiony” – informuje VST.