Zdjęcie: Ramboll
09-07-2025 08:15
Chociaż obecnie wydaje się niemal pewne, że w najbliższym czasie nie powstaną w Estonii morskie farmy wiatrowe wspierane przez państwo, plany rozwoju infrastruktury energetycznej na Bałtyku są kontynuowane. Elering zamierza dalej rozwijać projekt połączenia energetycznego z Łotwą, przebiegającego przez wybrzeże wyspy Saremy i Zatokę Ryską.
Według spółki Elering, budowa czwartego kabla podmorskiego między Estonią a Łotwą ma uzasadnienie strategiczne – przede wszystkim wzmocnienie sieci w zachodniej Estonii oraz na wyspach, co umożliwiłoby podwojenie lokalnej produkcji i zużycia energii. Dodatkowo nowa infrastruktura zwiększy bezpieczeństwo energetyczne kraju, ponieważ obecnie dwie z trzech istniejących linii łączą się w jednym punkcie.
Z drugiej strony, Ministerstwo Klimatu uznało, że dotychczasowy model wsparcia dla dużych projektów energetycznych – oparty na przetargach z najniższą ofertą – nie sprawdził się w praktyce. Dlatego rząd poszukuje obecnie nowego mechanizmu finansowania, który może przybrać formę gwarancji, poręczenia lub instrumentu pożyczkowego – środka, który nie byłby bezpośrednim wsparciem bezzwrotnym, lecz mechanizmem wymagającym opłat i zwrotu środków w przyszłości. Zgodnie z umową koalicyjną, nowy model finansowania dużych projektów energetycznych powinien być gotowy w pierwszym kwartale przyszłego roku.
Tymczasem projekt połączenia energetycznego przez Zatokę Ryską znajduje się na etapie planowania przestrzennego i uzyskiwania pozwoleń. Do 2027 roku ma powstać ocena oddziaływania na środowisko, a rok później przewidywane jest uzyskanie pozwolenia na budowę na morzu. Chociaż budowa kabla podmorskiego jest znacząco droższa niż lądowego, Heinla zauważył, że jedynie trasa morska pozwala na optymalne połączenie z siecią po stronie łotewskiej, szczególnie na zachód od Półwyspu Kurońskiego.
Co istotne, przygotowania do budowy morskich farm wiatrowych nie generowały dotychczas istotnych kosztów dla podatników. Wszystko to pokazuje, że mimo chwilowego zahamowania inwestycji w odnawialne źródła energii na morzu, Estonia nie rezygnuje z długofalowej strategii rozwoju infrastruktury energetycznej i bezpieczeństwa dostaw, dostosowując mechanizmy wsparcia do realiów rynkowych i potrzeb technologicznych.