geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Jacob Swinson Flickr.com
12-02-2025 09:45
W ostatnich dniach ponownie rozgorzała debata na temat finansowania obronności Litwy. Premier Gintautas Paluckas podkreślił zobowiązanie rządu do zwiększenia wydatków na wojsko, co spotkało się z różnymi reakcjami politycznymi. Minister obrony Dovilė Šakalienė zapewniła jednak, że strategia rządu w tej kwestii pozostaje niezmienna – do 2030 roku Litwa przeznaczy na obronność od 5 do 6% PKB.
Decyzja ta wynika z analiz dotyczących sytuacji bezpieczeństwa kraju oraz konieczności dokonania kluczowych zakupów wojskowych do końca dekady. W związku z tym wyliczono, jakie środki finansowe są niezbędne, aby osiągnąć postawione cele. Co istotne, choć konkretne wartości procentowe nie są formalnie zapisane w żadnym dokumencie, rząd zapewnia, że zobowiązania pozostają aktualne.
Premier Paluckas przyznał, że decyzja Rady Obrony Państwa (VGT) o przeznaczeniu 5–6% PKB na obronność w latach 2026–2030 nie została formalnie ujęta w żadnym porozumieniu. Wywołało to krytykę ze strony opozycji, która uznała to za sygnał o możliwym wycofaniu się rządu z tych zobowiązań. Przewodniczący Sejmu Saulius Skvernelis uspokaja jednak, że koalicja rządząca jest zdeterminowana, aby wzmacniać bezpieczeństwo kraju zgodnie z rekomendacjami wojskowych.
Decyzja VGT, podjęta w styczniu 2024 roku, zakłada, że przez kolejne lata poziom finansowania obronności wyniesie średnio 5,5% PKB. Dodatkowe środki mają posłużyć do utworzenia dywizji wojskowej do 2030 roku. W tym kontekście, po zwiększeniu limitu zadłużenia przez rząd w grudniu, już w 2025 roku Litwa przeznaczy na obronność 4% PKB.
Minister obrony Dovilė Šakalienė podkreśliła, że obecnie rząd nie widzi potrzeby uwzględnienia logistyki rzecznej w planach mobilności wojskowej i ewakuacyjnej. Niemniej jednak, samorządy mogą podejmować własne inicjatywy w tym zakresie. Przykładem jest projekt władz Wilna, który zakłada wykorzystanie rzeki Wilia jako trasy ewakuacyjnej w sytuacji kryzysowej. Mer Wilna Valdas Benkunskas poinformował, że miasto opracowuje szczegółowe plany ewakuacyjne, które mogą mieć zastosowanie nie tylko w sytuacjach wojennych, ale także w codziennym transporcie miejskim.
Jednocześnie powołana została specjalna grupa robocza złożona z przedstawicieli Ministerstwa Obrony, Ministerstwa Transportu oraz samorządów, która oceni priorytetowe projekty infrastrukturalne związane z mobilnością wojskową i ewakuacją. Minister transportu Eugenijus Sabutis wyjaśnił, że celem tej inicjatywy jest stworzenie jednolitej listy kluczowych inwestycji, które powinny być realizowane w pierwszej kolejności.
Wilno przedstawiło już pięć priorytetowych projektów infrastrukturalnych, które miałyby kluczowe znaczenie dla ewakuacji miasta - wśród nich remonty mostów.. Minister spraw wewnętrznych Vladislavas Kondratovičius podkreślił, że integracja planów ewakuacyjnych i mobilizacyjnych już się rozpoczęła. Władze lokalne, w tym mer rejonu wileńskiego Robertas Duchnevičius, pracują nad szczegółowymi strategiami w tym zakresie. Należy wspomnieć, że na rozwój infrastruktury militarnej i mobilności wojskowej rząd Litwy przeznaczy w tym roku 90 mln euro. Z tej kwoty największa część – 60 mln euro – trafi do Ministerstwa Transportu na realizację kluczowych projektów drogowych. Środki te zostaną skierowane na inwestycje zatwierdzone przez komisję ds. tymczasowego wkładu solidarnościowego rządu.