geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Pixabay
26-05-2025 08:18
W Warszawie wczoraj zakończyła się IV Konferencja Białorusinów świata, gromadząc ponad 200 uczestników z 16 państw, w tym z Kanady, USA, Izraela i Gruzji. Spotkanie stało się przestrzenią intensywnych dyskusji i pracy nad przyszłością emigracji białoruskiej. Omawiano kwestie finansowania, relacji z rządami, a także wsparcia dla więźniów politycznych, edukacji i legalizacji pobytu za granicą. W wyniku debat powstało ponad 100 konkretnych propozycji, które mają zostać włączone do wspólnego planu działań.
„Zebraliśmy ponad sto pomysłów z różnych krajów i chcemy z nich stworzyć jeden, wspólny plan: najlepsze praktyki, porażki, to, co działa i co się nie sprawdza. Prześlemy te dokumenty uczestnikom, by społeczności i organizacje mogły wcielać je w życie” – podsumował doradca Swiatłany Cichanouskiej, Franak Wiaczorka. Dodał również, że szczególne wrażenie zrobiła na nim aktywność uczestników – nie zabrakło emocji, trudnych pytań i kontrowersji: „Kto ukradł pieniądze? Kiedy zwyciężymy? Kiedy wrócimy do domu?” – pytano. Jak zaznaczył, odpowiedzi na te pytania zależą od wspólnego działania.
Równolegle z konferencją odbyło się posiedzenie Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego, którego celem było wypracowanie wspólnego stanowiska przed planowanym spotkaniem grupy konsultacyjnej „Białoruś–UE” w Brukseli. Kluczowe było podkreślenie, że sytuacja w kraju pozostaje dramatyczna: trwają represje, ponad 1200 osób wciąż przebywa w więzieniach, setki tysięcy żyją na wygnaniu, a za działalność społeczną i polityczną grożą wszelkiego rodzaju kary. Główne postulaty to wsparcie więźniów politycznych, ułatwienia wizowe, pomoc niezależnym mediom oraz bezpieczeństwo regionu w kontekście wojny w Ukrainie. Zaznaczono przy tym, że polityka wobec Białorusi musi uwzględniać głos demokratycznych struktur i emigracji.
Ważnym punktem konferencji była także prezentacja raportu inicjatywy BELPOL. Jak zauważył zespół Swiatłany Cichanouskiej, to pierwsze tak kompleksowe opracowanie dokumentujące udział reżimu Łukaszenki w wojnie przeciwko Ukrainie. Autorzy raportu, Matwiej Kuprejczyk i Uładzimir Żyhar, przedstawili dowody oparte na źródłach otwartych i niejawnych, wskazując na udostępnianie terytorium i infrastruktury wojskowej, udział w przesłuchaniach jeńców, propagandzie oraz represjach wobec przeciwników wojny. „To fundamentalna praca, która pozwala mówić prawdę, wskazywać zbrodnie i domagać się odpowiedzialności. Bez tego nie zbudujemy demokratycznej Białorusi” – stwierdziła liderka sił demokratycznych, zapowiadając przekazanie dokumentu dyplomatom.