Zdjęcie: Karina Kaszuba unsplash.com

UNHR o zbrodniach przeciwko ludzkości na Białorusi

18-03-2024 09:11

W dniu 15 marca 2024 r. Rada Praw Człowieka ONZ (UNHR) opublikowała raport na temat sytuacji w zakresie praw człowieka na Białorusi przed i po wyborach prezydenckich w 2020 roku. Wstępna wersja raportu stwierdza, że istnieją podstawy do uznania prześladowań na Białorusi za zbrodnię przeciwko ludzkości.

Raport dotyczy możliwych naruszeń praw człowieka, na temat których UNHR zebrał, opracował, zachował i przeanalizował informacje. Wyciąga również wnioski zgodnie z obowiązującymi międzynarodowymi ramami prawnymi i formułuje zalecenia dla rządu i społeczności międzynarodowej.

"Organy ścigania, począwszy od 2020 r. i nadal w 2023 r., stosowały nieuzasadnioną i nieproporcjonalną siłę na terenie całej Białorusi. Praktyka ta odbywała się bezkarnie, przy aprobacie i wsparciu najwyższego kierownictwa, a w dziesiątkach przypadków doprowadziła do poważnych obrażeń, a nawet arbitralnego pozbawienia życia. Białoruskie władze nie przeprowadziły śledztwa w żadnej z tych spraw i nie zapewniły zadośćuczynienia" - stwierdzają autorzy.

UNHR szacuje, że od 1 maja 2020 r. ponad 5500 osób, w tym co najmniej 55 dzieci, zostało skazanych za przestępstwa motywowane politycznie. Spośród 657 osób, z którymi przeprowadzono wywiady od 2020 r., 29 proc. zgłosiło tortury, a 61 proc. złe traktowanie. Niektóre ofiary doznały długotrwałych, a nawet zmieniających życie obrażeń. Obejmowały one tętniaki, utratę słuchu, ograniczenie ruchomości stawów barkowych, biodrowych i kolanowych, złamania kości rąk, nóg, nosa i kręgosłupa oraz uszkodzenia nerwów. Konsekwencje zdrowotne, takie jak wysokie ciśnienie krwi, przewlekła choroba nerek, depresja, zespół stresu pourazowego (PTSD), ataki paniki i problemy ze snem. Większość ofiar to mężczyźni, w tym jedna osoba niepełnosprawna.

UNHR stwierdził, że osoby aresztowane były poddawane silnej presji i przemocy, w wielu przypadkach równoznacznej z torturami, podczas wstępnych przesłuchań i poszukiwania "dowodów" w 38 przypadkach w 2022 r. i 9 przypadkach w 2023 r.. OHCHR stwierdza, że istnieją podstawy, by sądzić, że białoruskie siły bezpieczeństwa dopuściły się gwałtów i innych form przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć, w tym tortur seksualnych i zmuszania do nagości.

"UNHR ma uzasadnione podstawy, by sądzić, że popełniono zbrodnię przeciwko ludzkości w formie prześladowań, wraz z innymi powiązanymi czynami, które można ustalić jako konsekwencję opisanych naruszeń praw człowieka" - podsumowują autorzy.