Przyszłość Mołdawii na drodze do UE

Unia Europejska uważnie obserwuje proces integracji europejskiej Mołdawii, podkreślając osiągnięcia kraju, ale także wskazując wyzwania, które należy pokonać przed przystąpieniem do UE. W wywiadzie dla Newsmakera, ambasador UE w Mołdawii Iwona Piórko zaznaczyła, że kraj poczynił znaczące postępy w zbliżaniu się do standardów unijnych, jednak aby zakończyć negocjacje o członkostwie do 2028 roku, konieczne jest kontynuowanie reform w zakresie praworządności, systemu sądownictwa i walki z korupcją.

Piórko podkreśliła, że Mołdawia wykonała „największy skok”, ale nie oznacza to pełnej gotowości do członkostwa. Unia Europejska uważnie ocenia trwałość reform i chce uniknąć sytuacji, w której nowe państwa członkowskie mogłyby podważać wartości demokratyczne. Zaznaczyła również, że przystąpienie wymaga jednoczesnej gotowości UE oraz silnego wewnętrznego systemu państwa kandydującego, zdolnego przestrzegać standardów europejskich od pierwszego dnia.

Kluczową częścią wsparcia dla Mołdawii jest Plan Wzrostu o wartości 1,9 mld euro, którego wypłaty zależą od realizacji konkretnych reform. Pierwsza transza została już przekazana, kolejna będzie dostępna po wdrożeniu około 26 działań mających na celu wzmocnienie administracji publicznej i reformę samorządów lokalnych. Ambasador podkreśliła, że zdolność kraju do skutecznego zarządzania środkami i posiadanie wykwalifikowanych kadr są kluczowe dla udanej integracji.

W wywiadzie poruszono również kwestie regionalne. Piórko zaznaczyła, że UE chce wspierać wszystkich obywateli Mołdawii, w tym mieszkańców Gagauzji i Naddniestrza, a kwestie mniejszości narodowych i różnorodności kulturowej są integralną częścią polityki unijnej. Wizyty w regionach mają pozwolić na bezpośrednią rozmowę z mieszkańcami o ich obawach związanych z tożsamością, językiem i tradycjami oraz na wzmocnienie zaufania do integracji europejskiej.

Odnosząc się do suwerenności, ambasador wyjaśniła, że członkostwo w UE nie oznacza jej utraty. Wręcz przeciwnie, udział w tworzeniu decyzji europejskich i integracja w międzynarodowe łańcuchy wartości wzmacnia zarówno suwerenność ekonomiczną, jak i polityczną kraju, dając większy wpływ na procesy w większych ugrupowaniach i na arenie międzynarodowej.

Wywiad poruszał także kwestie reformy gruntów rolnych i dostępu obywateli UE do mołdawskich ziem, zaznaczając, że Mołdawia będzie mogła negocjować okresy przejściowe i szczegóły implementacji prawa unijnego, tak jak robiły to wcześniejsze kraje kandydujące. Ambasador zapewniła, że wsparcie UE obejmie całą terytorialnie Mołdawię i jest ukierunkowane na realizację potrzeb obywateli, niezależnie od politycznych preferencji lokalnych władz. Podsumowując, droga Mołdawii do UE zależy zarówno od reform, wsparcia finansowego, jak i uwagi poświęconej aspektom regionalnym i społecznym, przy czym kluczowe jest wzmocnienie instytucji państwowych oraz przestrzeganie standardów europejskich.