geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Ferryshipingnews
26-09-2025 10:33
Po raz kolejny sprawdziły się przewidywania naszej redakcji także co do konkretnych zdarzeń w obwodzie królewieckim. W ubiegłorocznym opracowaniu, nasz kolega, Michał Mistewicz, zauważał iż wybranie dalekowschodniej rosyjskiej stoczni Zwiezda do budowy projektowanych dwóch promów ro -ro dla obsługi transportu do i z eksklawy jest obarczone wysokim ryzykiem. Warto przy tym dodać, że wcześniej obiecywano powstanie trzech promów, które miały zapewnić względne bezpieczeństwo logistyczne izolowanego regionu.
Tymczasem jak dzisiaj podały media lokalne, budowa dwóch nowych promów ro-ro napotkała "poważne przeszkody". Interesujący jest sposób, w jaki tłumaczona jest ta przeszkoda. Otóż według komunikatu, jednostki miały powstać w stoczni „Zwiezda”n a rosyjskim Dalekim Wschodzie, a finansowanie zapewniała umowa z „Rosmorportem” i państwową spółką leasingową, częściowo zasilana środkami z Funduszu Dobrobytu Narodowego. Jednak inwestycja nie została ostatecznie włączona do programu preferencyjnego leasingu, przez co kontrakt z 2024 roku stracił ważność. Władze rosyjskie zapowiedziały opracowanie oddzielnego programu, w ramach którego projekt mógłby otrzymać finansowanie, lecz dopiero po jego zatwierdzeniu będzie możliwe ogłoszenie nowego przetargu i wybór nowej stoczni - czytamy w wiadomości.
„Rosmorport” podkreśla, że brak nowej umowy uniemożliwia przekazanie środków dotychczasowemu wykonawcy, choć sama „Zwiezda” deklaruje gotowość do realizacji. Pojawili się także konkurenci, m.in. holding stoczniowy „AK Bars” oraz inne zakłady o podobnych możliwościach. Gubernator obwodu królewieckiego wcześniej zapowiadał, że pierwszy prom mógłby wejść do eksploatacji pod koniec 2028 roku, a drugi rok później.
Tymczasem realnie, treść tego komunikatu, faktycznie przykrywa dwa istotne wątki. Pierwszy to coraz większy brak środków w rosyjskim budżecie. Cięte są wszelkie większe projekty, a środki przesuwane są w ten sposób na inne cele - w sposób pośredni lub bezpośredni związane z toczącą się wojną na Ukrainie. Nie ma też mowy nawet o nowych ramach czasowych, co i tak oznaczałoby "termin nieokreślony", Drugi wątek, to sama stocznia Zwiezda, która sama zmaga się z kłopotami finansowymi, jak i opóźnieniami w budowach statków, a na to wszystko nakłada się także rola działających sankcji. Całość oznacza kolejne kłopoty w średnim okresie, dla samych władz i mieszkańców eksklawy królewieckiej.
Potrzeba nowych jednostek jest szczególnie paląca, ponieważ region odczuwa coraz większy deficyt promów zdolnych do przewozu ciężkiego sprzętu. W czerwcu 2025 roku z trasy do Petersburga wycofano prom „Antiej”, a kilka miesięcy później z kierunku królewieckiego zniknął również prom „Patria”. Planowane nowe jednostki, których koszt szacowano na około 15 miliardów rubli każda, miały bazować na konstrukcji promów „Marszał Rokossowski” i „Generał Czerniachowski”, obecnie obsługujących połączenia z Królewcem.
Równocześnie pogłębiają się trudności z transportem kolejowym przez Litwę. Choć Rosja dysponuje przyznanymi limitami tranzytowymi, wielu przedsiębiorców rezygnuje z ich wykorzystania, wskazując na ryzyko opóźnień i kary umowne, jakie właściciele wagonów wpisują do kontraktów. „Nawet przy dostępnych limitach nasi przedsiębiorcy nie podejmują ryzyka, bo nasz litewski sąsiad potrafi przygotować takie ‘niespodzianki’, że biznes staje się nieopłacalny” – skarżył się jeden z przedstawicieli branży, oczywiście tradycyjnie zrzucając winę na Litwę. Skutkiem jest stopniowe zmniejszanie samych kwot, ponieważ Litwa ustala je na podstawie średniego wolumenu przewozów z poprzednich lat. W 2025 roku zostały one już zredukowane o 20 tysięcy ton.
Niepewność wokół transportu morskiego i kolejowego pokazuje, że dostęp obwodu królewieckiego do reszty Rosji pozostaje mocno uzależniony od czynników zewnętrznych. Ograniczona logistyka to w obecnej sytuacji geopolitycznej coraz większa izolacja regionu. O innych skutkach takiej sytuacji w najnowszym opracowaniu dotyczącym eksklawy.
