geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Flickr
20-02-2025 11:23
W przyszłym tygodniu miną trzy lata od pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę. Łotwa nie tylko wspierała Ukrainę, ale również znacznie rozwinęła własne zdolności obronne. Minister obrony Andris Sprūds podkreślił, że społeczeństwo stało się bardziej świadome wspólnej odpowiedzialności wobec zagrożenia oraz konieczności przygotowania się na różne scenariusze. Wzrosła również gotowość do zwiększania nakładów na obronność.
Łotwa zainwestowała w swoje Narodowe Siły Zbrojne (NBS), w tym w systemy obrony powietrznej i bojowe wozy piechoty. Przywrócono obowiązkową służbę wojskową, a na terenie kraju stacjonuje wielonarodowa brygada NATO. Pomimo dużych postępów wciąż pozostaje wiele do zrobienia. Szczególny nacisk kładziony jest na rozwój armii dronów oraz systemów przeciwdronowych. Minister Sprūds przyznał, że w przeszłości obronność nie była wystarczająco priorytetowa, jednak obecnie Łotwa aktywnie ją rozwija i zwiększa nakłady finansowe.
Obrona narodowa jest kluczowym elementem tegorocznego budżetu państwa. Łotwa przeznacza na nią ponad 1,5 miliarda euro, co stanowi 3,45% PKB, a rząd zobowiązał się zwiększać te wydatki do 4% PKB w przyszłym roku i 5% w kolejnych latach. Od początku wojny na Ukrainie przemysł obronny Łotwy znacząco się rozwinął, zwłaszcza w sektorach dronów, optyki i inżynierii mechanicznej. Początkowo przedsiębiorcy wspierali Ukrainę bez wsparcia finansowego, lecz dzięki funduszom rządowym oraz międzynarodowym, w tym NATO i UE, sektor obronny osiągnął bezprecedensowy rozwój.
Elīna Egle-Ločmele, przewodnicząca Łotewskiej Federacji Przemysłu Bezpieczeństwa i Obrony, podkreśliła znaczenie stabilnego finansowania dla długoterminowego rozwoju sektora. Duże projekty koncentrowały się na uznanych producentach wojskowych, ale innowacyjne firmy, zajmujące się systemami autonomicznych dronów, sprzętem do rozminowywania czy mikromobilnością, również odniosły sukces. Współpraca z Ukrainą okazała się kluczowa – łotewskie firmy aktywnie uczestniczyły w testach i rozwijały technologie dostosowane do realiów pola walki.
Rozwój obronności Łotwy nabrał tempa po aneksji Krymu i inwazji na Donbas w 2014 roku. Wtedy kraj zdał sobie sprawę, że nie może polegać wyłącznie na NATO, lecz musi sam wzmacniać swoją obronność. Jānis Kažociņš, starszy analityk Centrum Studiów Geopolitycznych, zaznaczył, że mimo pewnych opóźnień biurokratycznych poczyniono znaczące kroki. Zwiększono liczbę żołnierzy, a Gwardia Narodowa przekształciła się w poważną siłę obrony terytorialnej. System obrony totalnej integruje sektor cywilny z armią, co znalazło odzwierciedlenie w obowiązkowych zajęciach z obrony narodowej w szkołach oraz rozwoju infrastruktury wojskowej, w tym lotniska Lielvārde i poligonu Selonia (Sēlija).
Mimo postępów wciąż istnieją obszary wymagające uwagi, szczególnie w służbach wewnętrznych, takich jak policja, straż pożarna i straż graniczna. Potrzebują one dodatkowych środków na konkurencyjne płace, nowoczesny sprzęt i poprawę warunków pracy. Te struktury odegrają kluczową rolę w ochronie kraju w sytuacji kryzysowej. Kažociņš podkreślił, że choć budżet państwa ma wiele priorytetów, rosnące wydatki na obronność, akceptowane w społecznym konsensusie, świadczą o powszechnej świadomości ich znaczenia.