Zdjęcie: Wikipedia
10-02-2025 09:07
Od pewnego czasu przyglądamy się litewskiej dyskusji wokół wznowienia żeglugi rzecznej na dopływie Niemna czyli stołecznej Wilii. O jednej z odsłon tej debaty czytamy na portalu 15min.lt. Według publikacji, planowane przywrócenie żeglugi na Wilii na odcinku między Wilnem a Kownem wywołało szeroką debatę publiczną i ostre protesty. Projekt, forsowany przez litewską Dyrekcję Dróg Wodnych, zakłada modernizację rzeki w celu umożliwienia transportu pasażerskiego i towarowego oraz poprawy transportu wojskowego. Zwolennicy argumentują, że inwestycja stymulowałaby rozwój turystyki, gospodarki regionalnej i infrastruktury wodnej. Przeciwnicy ostrzegają przed nieodwracalnym naruszeniem delikatnej ekologii jednej z ostatnich naturalnych wielkich rzek Europy.
Projekt przewiduje pogłębienie koryta rzeki i usunięcie blisko 900 tys. metrów sześciennych osadów, co budzi szczególny sprzeciw organizacji ekologicznych i naukowców. Zwracają oni uwagę na zagrożenie dla siedlisk chronionych w ramach sieci Natura 2000, w tym dla populacji ryb, wydr i rzadkich gatunków ptaków. Podnoszone są również kwestie związane z integralnością krajobrazową oraz potencjalnymi skutkami dla dziedzictwa przyrodniczego.
Samorządy Wilna i Kowna popierają rozwój żeglugi, planując budowę nowych przystani oraz rozbudowę infrastruktury turystycznej i transportowej. W szczególności w Kownie rozważana jest budowa portu towarowego, a w Wilnie - portu zimowego.
Jednak rosnący opór społeczny skłania wielu ekspertów do apelu o usunięcie Wilii z listy dróg wodnych o znaczeniu państwowym, pozostawiając jedynie możliwość rekreacyjnej żeglugi na ograniczonych odcinkach. Wskazuje się, że ze względu na możliwe manipulacje poziomem wody w górnym biegu rzeki przez sąsiednie państwo autorytarne, projekt może stać się nieefektywny i strategicznie wątpliwy Sprawa powrotu żeglugi na Wilii pozostaje przedmiotem intensywnej debaty, w której ścierają się argumenty ekonomiczne, strategiczne i ekologiczne. Ostateczna decyzja będzie miała kluczowe znaczenie dla przyszłości rzeki i całego regionu.