geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Ukrinform.ua
06-08-2025 13:55
Na początku września planowany jest uroczysty pochówek ofiar Rzezi Wołyńskiej odnalezionych podczas ekshumacji w miejscowości Puźniki na terenie obwodu tarnopolskiego. Informację tę przekazał ukraiński wiceminister kultury i komunikacji strategicznej, Andrij Nadżos, zaznaczając, że decyzję podjęto wspólnie z polską stroną. Ceremonia ma mieć charakter symboliczny, a jej częścią będą obecni członkowie rodzin ofiar. Wybrano cmentarz w Puźnikach, związany historycznie z tymi wydarzeniami, co ma podkreślić wagę upamiętnienia.
Ekshumacje w Puźnikach na Podolu rozpoczęły się 24 kwietnia. Wzięli w nich udział specjaliści z Polski i Ukrainy. Ostatecznie wydobyto szczątki 42 osób, mimo że początkowe szacunki mówiły o liczbie od 100 do 150. Wskazuje to na dużą niepewność przy prognozowaniu skali takich znalezisk. Podobne prace prowadzone są obecnie we Lwowie, gdzie spodziewana liczba pochowanych polskich żołnierzy z września 1939 roku wynosi od 20 do 30. Tam jednak pierwotna lokalizacja pochówku okazała się nieodpowiednia – dawny cmentarz został zlikwidowany jeszcze w XX wieku, a dziś znajduje się tam osiedle mieszkaniowe. Dlatego szczątki zostaną pochowane w innym miejscu na terenie obwodu lwowskiego.
Istnieje ryzyko, że podczas dalszych prac mogą zostać odkryte groby cywilne sprzed 1960 roku. W takim przypadku szczątki będą tymczasowo zabezpieczane i później pochowane. Jeżeli zaś chodzi o żołnierzy Wojska Polskiego, ich szczątki zostaną przeniesione na jeden z cmentarzy, gdzie już wcześniej dokonywano podobnych pochówków. Odpowiednią lokalizację już wskazano.
Współpraca polsko-ukraińska w zakresie ekshumacji została wznowiona po ponad dekadzie przerwy i oceniana jest jako owocna. Choć początkowo pojawiały się obawy, to jak podkreśla Nadżos, udało się uniknąć upolitycznienia tych działań, co pozwoliło przełamać wcześniejsze bariery. Strona polska zaangażowała około 20 specjalistów, zaś ukraińska – około 10, zależnie od etapu prac.
W planach są kolejne ekshumacje – zarówno na terenie Ukrainy, jak i Polski. Obie strony wymieniły się już listą lokalizacji. Po stronie polskiej wytypowano 13 miejsc, ukraińska strona wskazała 4. Obecnie trwają prace w Zboiskach, a jesienią mają rozpocząć się ekshumacje w miejscowości Jureczkowa w Polsce. Nadżos zwrócił uwagę na próby dezinformacji, które mają na celu zniszczenie tej współpracy. Po zakończeniu prac w Puźnikach pojawił się sfałszowany list, jakoby Ukraina wstrzymała dalsze działania. Szybko zdementowano te informacje, jednak – jak zaznacza wiceminister – Ukraina i Polska muszą zachować czujność, ponieważ „agresor będzie próbował nas skłócić, a my musimy działać razem i konsekwentnie”.
