geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Ilmars Zlotnins KPŁ
22-02-2025 09:00
Premier Łotwy, Evika Siliņa, ogłosiła wczoraj decyzję o dymisji trzech ministrów: minister edukacji Andi Čakšy, ministra transportu Kaspara Briškena i ministra opieki społecznej Uldisa Augulisa. Zmiany te mają wejść w życie po 48 godzinach, a decyzja premiera nie wymaga zgody koalicji. Siliņa podkreśliła, że konieczne jest świeże spojrzenie na kluczowe obszary zarządzania państwem, w tym reformę finansowania edukacji, politykę demograficzną oraz strategię rozwoju infrastruktury transportowej.
Premier zaznaczyła, że nominacje na nowych ministrów powinny nastąpić bez opóźnień, a Saeima może głosować nad nimi już 27 lutego. Koalicja, składająca się z partii "Nowa Jedność", "Postępowi " i ZZS, nadal będzie działać w obecnym składzie, mimo wcześniejszych napięć i rozważań o włączeniu opozycji do rządu. Próba takiej współpracy zakończyła się odrzuceniem propozycji objęcia funkcji ministra do spraw "Rail Baltica" przez Andrisa Kulberga.
Zmiany w rządzie są wynikiem analizy dotychczasowych osiągnięć i wyzwań w poszczególnych sektorach. Siliņa zwróciła uwagę, że w ministerstwie transportu brakuje konkretnego planu dla portów i kolei, a także strategii dotyczącej wejścia "airBaltic" na giełdę. W sektorze opieki społecznej konieczne jest skuteczne podejście do polityki demograficznej, a w edukacji reforma finansowania musi zostać w pełni wdrożona. Premier zaznaczyła, że nie wszystkie decyzje rządu będą popularne, ale są niezbędne dla dalszego rozwoju kraju.
Jednym z głównych priorytetów rządu na ten rok pozostaje bezpieczeństwo narodowe. Siliņa zapowiedziała zwiększenie budżetu obronnego do 4% PKB, z perspektywą dalszego wzrostu do 5%. Środki te mają być przeznaczone na zakup nowego sprzętu wojskowego, systemów obrony powietrznej, artylerii, dronów oraz rozwój krajowego przemysłu obronnego. W ramach wzmocnienia cywilnej ochrony planowane jest również wybudowanie 500 schronów do końca roku. Premier podkreśliła, że finansowanie tych działań będzie wymagało nie tylko środków z budżetu państwa, ale także wsparcia sektora prywatnego oraz instytucji międzynarodowych, takich jak Europejski Bank Inwestycyjny.
Dymisje i planowane zmiany w rządzie wywołały mieszane reakcje wśród koalicjantów. "Postępowi", którzy wcześniej zapowiadali, że odwołanie ich ministra może zakończyć współpracę w ramach koalicji, złagodzili swoje stanowisko, akceptując możliwość zmian personalnych. Przedstawiciele ZZS i "Postępowych" ostrożnie podchodzą do oceny tych decyzji, podkreślając konieczność analizy sytuacji w ramach partii. Premier Siliņa jednak pozostaje zdecydowana na kontynuację reform, określając te zmiany jako "rządowy impuls do działania".
O potrzebie wymiany poszczególnych ministrów mówi się już od listopada. Możliwość współpracy koalicji została dodatkowo poddana w wątpliwość ze względu na skomplikowany proces wyboru prezesa Banku Łotwy. Koalicja ma też czasami trudności z zapewnieniem kworum w Saeimie. Dotychczas osobą najbardziej krytykowaną publicznie w związku z projektem Rail Baltica był minister transportu Kaspars Briškens. Minister obrony Andris Sprūds, z tej samej partii, również spotkał się z krytyką ze strony premier.
„Restart” rządu zapowiedziany przez premier Siliņę nie przyniesie żadnych istotnych zmian ani poprawy, powiedział Dainis Gašpuitis, ekonomista banku SEB. Zdaniem ekonomisty „restart” został przeprowadzony, aby „nieco uwolnić się od błędów w sferze transportu”, natomiast wymiana pozostałych dwóch ministrów miała na celu utrzymanie koalicji i „wyrównanie marginalizacji jednej partii”. Aby jednak liczyć na istotne zmiany, według ekonomisty konieczne byłyby bardziej konkretne cele i zadania, które premier chciałaby osiągnąć i zmienić.