geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Flickr
20-05-2025 11:30
W obliczu pogłębiających się zmian demograficznych, które coraz silniej wpływają na zdolność do pozyskiwania nowych rekrutów, łotewski system obronny stoi przed rosnącym wyzwaniem. Jak zauważył Uģis Norītis, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony, „zbliżamy się do granicy odsetka ochotników, którzy są gotowi zaangażować się w służbę obronną”. Mimo że obecnie wakaty są jeszcze zapełniane, w dłuższej perspektywie malejąca liczba młodych ludzi może poważnie zagrozić zdolnościom mobilizacyjnym.
Norītis wskazał również na rosnące koszty związane z utrzymaniem infrastruktury, rozwojem zdolności bojowych czy organizacją międzynarodowych ćwiczeń, a także na konieczność wykorzystania nowoczesnych technologii, sztucznej inteligencji i cyfryzacji, by sprostać wyzwaniom przyszłości.
W dyskusjach parlamentarnych nie brakowało kontrowersyjnych głosów. Poseł Raimonds Čudars zasugerował możliwość powszechnego poboru obejmującego również kobiety, jednak spotkał się z oporem ze strony posła Artūrsa Butānsa, który podkreślił, że „należy dać kobietom spokój” i najpierw skorzystać z rezerw młodych bezrobotnych mężczyzn. Aktualne działania koncentrują się na zwiększeniu liczby żołnierzy zawodowych, co jednak – jak podkreślił Norītis – wymaga odpowiedniego finansowania. Warto jednak zauważyć, że temat ten na Łotwie, podobnie jak na Litwie, powraca z regularną częstotliwością, a jej zwolennikiem jest m.in. obecny minister obrony Andris Sprūds.
W 2024 roku w szeregach łotewskich Sił Zbrojnych służyło 7103 żołnierzy zawodowych, a do służby zrekrutowano 762 obywateli, w tym 129 przeszło wcześniej przez system powszechnej obrony narodowej. Odnotowano również wzrost liczby żołnierzy zawodowych o 400 w porównaniu z rokiem poprzednim oraz przyjęcie 1096 nowych członków Gwardii Narodowej. Zakończono też dwa pierwsze pobory w ramach państwowej służby obronnej (VAD) – pierwszy objął wyłącznie ochotników, w drugim dołączyły również osoby wyłonione losowo.
Prognozy Ministerstwa Finansów z marca 2025 przewidują, że budżet obronny wyniesie 3,65% PKB, co odpowiada kwocie 1 mln 560 tysięcy euro. Aż 42% tych środków zostanie przeznaczone na rozwój zdolności militarnych, po 26% - na wydatki osobowe i utrzymanie, a 6% na rozbudowę infrastruktury wojskowej. Kluczowymi projektami będą m.in. wdrożenie wielowarstwowego systemu obrony powietrznej, zakup rakiet obrony nadbrzeża, BWP, artylerii, amunicji oraz rozbudowa poligonu wojskowego w Selonii, którego pierwsza faza ma zostać ukończona w 2025 roku.
