Zdjęcie: Pixabay

Łotwa świętuje 105 rocznicę proklamowania państwa

18-11-2023 12:00

Przypadająca dzisiaj 105 rocznica proklamowania Republiki Łotewskiej jest obchodzona na całej Łotwie. Zapalanie zniczy, nabożeństwa, parady, koncerty, uroczyste przemówienia i bale to tylko część programu obchodów. Bogaty jest również program artystyczny, od muzyki klasycznej po żywiołowe tańce ludowe.

Po południu 18 listopada 1918 r. w Łotewskim Teatrze Narodowym proklamowano powstanie niepodległego państwa łotewskiego. Tego samego dnia łotewski Rząd Tymczasowy na czele z Kārlisem Ulmanisem rozpoczął swoją działalność. Przyszło mu pracować w niezwykle trudnych warunkach.

Współcześni historycy i historycy czasami nie zgadzali się co do tego, którą datę należy uznać za datę proklamacji niepodległości Łotwy. Oprócz 18 listopada 1918 r. zwykle wymienia się trzy wcześniejsze daty: 2 grudnia 1917 r. oraz 18 i 30 stycznia 1918 r. Daty te są związane z działalnością Łotewskiej Tymczasowej Rady Narodowej (LPNP) i różnymi rezolucjami, które przyjęła. To właśnie łotewska Tymczasowa Rada Narodowa (LPNP) została uznana za "faktyczny" rząd Łotwy przez brytyjskiego ministra spraw zagranicznych Arthura Balfoura już 11 listopada 1918 roku. LPNP, która została uznana przez Wielką Brytanię, opóźniła zwołanie walnego zgromadzenia w celu podjęcia decyzji w sprawie proklamacji.

Wszystkie ważne decyzje dotyczące powstania państwa zostały podjęte wieczorem 17 listopada 1918 roku. W związku z tym dzień ten można również uznać za datę proklamowania państwa. Jednak zdecydowano, że konieczne jest zorganizowanie następnego dnia uroczystego zgromadzenia. Na miejsce tego zgromadzenia wybrano Operę Łotewską w Rydze (dzisiejszy Łotewski Teatr Narodowy jest siedzibą Opery Łotewskiej), chociaż dyskutowano również o możliwości zorganizowania proklamacji na Zamku w Rydze. Ostatecznie jednak zdecydowano, że pomieszczenia zamku w Rydze są zbyt ciasne na tak ważne wydarzenie.Na ceremonię proklamacji zaproszono 1200 gości.

Uroczysta sesja rozpoczęła się o 16.30. Na scenie pojawili się przedstawiciele 38 partii politycznych. Uroczystą sesję otworzył późniejszy prezydent Gustavs Zemgals. Udzielił on głosu sekretarzowi LTP Erastsowi Bite, który odczytał protokół z posiedzenia z 17 listopada oraz przyjętą deklarację polityczną. Po odczytaniu deklaracji Gustav Zemgals ogłosił przekazanie suwerennej władzy LTP.Następnie przemówienie wygłosił Karlis Ulmanis, szef Rządu Tymczasowego.  Posiedzenie w sprawie proklamacji państwa łotewskiego zakończyło się o godzinie 17.45.