geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Patria
19-03-2025 11:56
Ostatnie decyzje rządu łotewskiego wyznaczają nowy kierunek dla rozwoju przemysłu obronnego i polityki bezpieczeństwa kraju. Przyjęta wczoraj strategia na lata 2025–2036 kładzie nacisk na wzrost krajowej produkcji wojskowej, zwiększenie innowacyjności oraz umocnienie współpracy z lokalnym biznesem i inwestorami zagranicznymi. Plan przewiduje znaczące zwiększenie udziału krajowych firm w zamówieniach Sił Zbrojnych – do 20% w 2028 roku i 30% w 2036 roku.
Ponadto wzmocniony zostanie sektor innowacji, na który w 2028 roku ma być przeznaczone co najmniej 1,5% budżetu obronnego, a do 2036 roku – 3%. Ważnym elementem strategii jest również podniesienie wkładu przemysłu obronnego w gospodarkę narodową, który ma osiągnąć 3% PKB do 2028 roku i 5% do 2036 roku. Rząd planuje wprowadzenie mechanizmów wsparcia dla firm zbrojeniowych, w tym ułatwienia w dostępie do zamówień publicznych oraz stworzenie tzw. „zielonego korytarza”, który uprości procesy związane z produkcją wojskową.
Strategia ta zbiegła się z decyzją o opuszczeniu przez Łotwę Konwencji Ottawskiej, która dotychczas zakazywała produkcji i użycia klasycznych min przeciwpiechotnych. Dyskusja na ten temat trwała ponad rok, a sprzeciw wobec rezygnacji z konwencji wyrażały początkowo zarówno resort obrony, jak i eksperci wojskowi. Argumentowano, że miny nie są skutecznym środkiem przeciwko nowoczesnym jednostkom zmechanizowanym oraz że wymagają stałego monitorowania, aby uniknąć zagrożenia dla ludności cywilnej. Zmiana stanowiska nastąpiła dopiero po tym, jak Polska i Litwa ogłosiły swoje zamiary opuszczenia konwencji – wspólne stanowisko regionu odegrało decydującą rolę w tej decyzji.
Minister Andris Sprūds zaznaczył, że jednostronne wycofanie się z konwencji nie przyniosłoby Łotwie korzyści, ponieważ utrudniłoby dostęp do materiałów wybuchowych i gotowych min. Wspólne działania z innymi krajami regionu, zwłaszcza z Polską, mają na celu ułatwienie potencjalnej produkcji i zakupów sprzętu wojskowego. Minister Sprūds zaznaczył, że udział Polski, jako kraju posiadającego rozwinięty przemysł zbrojeniowy, jest istotnym elementem strategii – „Cztery państwa to krok naprzód. Polska już produkuje zarówno miny, jak i materiały wybuchowe, więc jej obecność w tym formacie ma ogromne znaczenie”. Warto w tym miejscu zauważyć, że w trakcie dzisiejszego wywiadu, Paweł Bejda, wiceminister obrony RP, mówił, że Polska nie posiada obecnie min przeciwpiechotnych, ale ma możliwości ich produkcji.
Premier Evika Siliņa podkreśliła, że żadna z państw deklarujących chęć wycofania się z konwencji nie produkuje jeszcze tego rodzaju uzbrojenia, ale możliwość jego wytwarzania jest brana pod uwagę, co wpisuje się w nową strategię przemysłu obronnego. Rząd przygotowuje projekt ustawy dotyczący oficjalnego opuszczenia Konwencji Ottawskiej, który trafi pod obrady parlamentu. Po zatwierdzeniu przez Sejm decyzja zostanie przekazana innym państwom-sygnatariuszom oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych. Sześć miesięcy później Łotwa formalnie przestanie być stroną traktatu.