Zdjęcie: Pixabay

Łotwa: propozycja zmiany w inicjatywach referendalnych

31-03-2025 13:30

Prezydent Łotwy, Edgars Rinkēvičs, zaproponował zmiany w prawie, które mają na celu wzmocnienie udziału obywateli posiadających prawo wyborcze w podejmowaniu decyzji dotyczących istotnych kwestii społecznych. Nowe regulacje mają umożliwić łatwiejsze zbieranie podpisów na inicjatywy ustawodawcze zarejestrowane przez Centralną Komisję Wyborczą. Zmiany te mają uprościć proces inicjowania referendów.

W swoim wniosku do Saeimy prezydent wskazał, że obecna procedura, obowiązująca od 2012 roku, nie sprzyja skutecznemu wykorzystywaniu praw obywatelskich. Zgodnie z obowiązującym prawem, aby zainicjować referendum, inicjatorzy muszą zebrać ponad 150 000 podpisów w ciągu roku, co do tej pory prowadziło do niepowodzeń.

W 2014 roku, po decyzji Sądu Konstytucyjnego, stwierdzono, że nowa procedura zbierania podpisów jest zgodna z Konstytucją, ale zwrócono uwagę na potrzebę jej dostosowania do realnych możliwości obywateli. Prezydent Rinkēvičs zaznaczył, że od 2013 roku w Saeimie nie został rozpatrzony żaden projekt ustawodawczy przygotowany przez obywateli, co rodzi wątpliwości co do skuteczności obecnej procedury. Proponując zmiany, prezydent chce skrócić czas zbierania podpisów oraz obniżyć wymagany próg, co ma na celu bardziej aktywne włączenie obywateli w proces podejmowania decyzji w sprawach kluczowych dla kraju.

Rinkēvičs proponuje zmniejszenie liczby wymaganych podpisów o połowę, a także skrócenie czasu zbierania podpisów do sześciu miesięcy, co ułatwiłoby inicjowanie referendum. Dodatkowo, w drugim etapie zbierania podpisów, obywatele mogliby podpisać inicjatywy również drogą elektroniczną. Nowa procedura dotyczyłaby projektów ustawodawczych i zmian w Konstytucji, które byłyby zgłaszane do Centralnej Komisji Wyborczej po 1 stycznia 2027 roku.