Zdjęcie: Flickr

Litewska niezależność energetyczna: wodór i OZE

05-06-2024 08:11

Wczoraj w litewskim Sejmie zaprezentowano najważniejszy dokument energetyczny i jeden ze strategicznych dokumentów całego państwa – projekt zaktualizowanej Strategii Niezależności Energetycznej Państwa do 2050 roku. Seimas przyjął go do rozpatrzenia: zagłosowało za nim 71 posłów, jeden był przeciw, a 22 wstrzymało się od głosu. Projekt będzie teraz rozpatrywany przez komisje.

Warto przyjrzeć się bliżej tym założeniom. Prezentując projekt Minister Energii Dainius Kreivys podkreślił, że zielony kurs to wielka szansa dla Litwy. „Kraje Północy i Południa będą miały ogromne nadwyżki zielonej energii, podczas gdy Europa Środkowa jako całość będzie miała niedobór, a ponieważ ogromne ośrodki przemysłowe są skupione właśnie w Europie Środkowej, będą potrzebować ogromnych ilości zarówno prądu, jak i wodoru – powiedział minister.

Według niego udział zielonej energii w krajowym transporcie powinien wzrosnąć z 15,8 proc. w 2030 r. do 90 proc w 2050 r., a pojazdy o napędzie elektrycznym i wodorowym powinny już stanowić 15 proc. w 2030 r. Strategia przewiduje, w jaki sposób w nadchodzących dziesięcioleciach będzie realizowane przejście na neutralne dla klimatu źródła energii i zastąpienie obecnie wykorzystywanych paliw kopalnych.

Szacuje się, że transformacja energetyczna Litwy do 2050 r. mogłaby stworzyć nawet 140 tysięcy miejsc pracy w samym tym sektorze i do 11 proc produktu krajowego brutto (PKB), co przełożyłoby się na dochód państwa w wyskości 6,3 miliarda euro. Zgodnie z planem ministerstwa, najbardziej znaczący wzrost produkcji energii elektrycznej do 2050 roku ma pochodzić z lądowych farm wiatrowych (28,1 TWh), morskich farm wiatrowych (18,8 TWh), reaktorów jądrowych (11,2 TWh) i elektrowni słonecznych (9,5 TWh), których rozwój planowany jest po 2030 roku.

Tymczasem w tym miejscu pojawiają się już konkretne decyzje dużych firm energetycznych. Spółka AB Amber Grid, która jest głównym operatorem przesyłu gazu ziemnego na Litwie, poinformowała, że zamierza zainwestować około 214 mln euro w latach 2024-2033 w rozwój i modernizację krajowej sieci przesyłu gazu oraz projekty transportu wodoru, z czego 150 mln euro zostanie zainwestowane w ciągu najbliższych pięciu lat.

Nemunas Biknius, dyrektor generalny Amber Grid, powiedział, że plan dziesięcioletniego rozwoju sieci przesyłu gazu przedstawia kroki mające na celu wzmocnienie niezależności energetycznej kraju, zwiększenie różnorodności źródeł energii i zapewnienie dalszej integracji Litwy z krajami regionu.  „Wodór będzie jednym z filarów przyszłej niezależności energetycznej Litwy i dochodów dla kraju” - powiedział Biknius. Propozycje Amber Grid dotyczące planu rozwoju zostaną przedłożone do zatwierdzenia przez Państwową Radę Regulacji Energetyki (VERT).

Wytyczne dotyczące rozwoju wodoru na Litwie w latach 2024-2050, przewidują, że do 2030 r. kraj ten będzie posiadał urządzenia do elektrolizy wodoru o mocy co najmniej 1,3 gigawata (GW), które będą produkować 129 000 ton tego czystego paliwa rocznie, a co najmniej 41 procent krajowych nawozów amonowych będzie produkowanych z "zielonego" wodoru. Według założeń, do 2050 r. moc litewskich elektrolizerów osiągnie 8,5 GW, a produkcja czystego paliwa wyniesie 732 000 ton, z czego 44 000 ton może zostać wyeksportowane.