Zdjęcie: Pixabay
09-02-2025 12:00
Międzynarodowa Platforma Odpowiedzialności ws. Białorusi (IAPB) przedstawiła w Międzynarodowym Trybunale Karnym (MTK) materiały dowodowe oraz analizę prawną dotyczącą zbrodni przeciwko ludzkości, w tym deportacji, prześladowań i innych czynów,zbrodniczych których miały się dopuścić władze reżimu Łukaszenki od 1 maja 2020 roku. Materiały te zostały przekazane 31 stycznia 2025 roku do Kancelarii Prokuratora MTK w celu zbadania możliwości objęcia tych przestępstw jurysdykcją Trybunału.
IAPB to konsorcjum białoruskich i międzynarodowych organizacji pozarządowych powołane w marcu 2021 roku. Jego zadaniem jest dokumentowanie, weryfikacja i archiwizacja dowodów naruszeń praw człowieka będących zbrodniami w myśl międzynarodowego prawa. W jego bazie danych zgromadzono ponad 29 000 dokumentów dotyczących 2600 ofiar oraz ponad milion materiałów z otwartych źródeł.
W przesłanej dokumentacji IAPB przedstawiła analizę dowodów zgromadzonych na podstawie wywiadów ze świadkami i ofiarami, a także materiałów pochodzących z otwartych źródeł. Inicjatywa ta stanowi odpowiedź na decyzję Litwy z 30 września 2024 roku o oficjalnym przekazaniu sprawy sytuacji na Białorusi do Prokuratora MTK oraz apel 13 organizacji praw człowieka do innych państw członkowskich MTK o poparcie tej inicjatywy.
"Przekazanie sprawy przez Litwę do MTK stanowi kluczowy krok w kierunku sprawiedliwości dla ofiar zbrodni przeciwko ludzkości na Białorusi" – podkreśla Andrea Huber, szefowa IAPB. "Dzięki odwadze białoruskich ofiar i obrońców praw człowieka oraz determinacji naszego zespołu dostarczyliśmy Prokuratorowi MTK istotne informacje i dowody do rozważenia". Dokument zawiera informacje o protestach obywatelskich oraz reakcjach reżimu, brutalnych represjach podczas demonstracji, aresztowaniach, przeszukaniach, warunkach przetrzymywania, łamaniu praw podstawowych, a także przymusowej emigracji obywateli Białorusi oraz naruszeniach praw tych osób po opuszczeniu kraju. Dołączono również analizę prawną dotyczącą jurysdykcji Trybunału oraz charakteru zarzucanych zbrodni.
Oprócz zgłoszenia do MTK, Platforma dostarczyła dowody i analizy do organów pięciu państw, mechanizmów ONZ oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Współpracuje również z prawnikami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w celu pociągnięcia winnych do odpowiedzialności i zapewnienia sprawiedliwości ofiarom.