Hamulce białoruskiej gospodarki

Tempo wzrostu białoruskiego PKB w pierwszych dziesięciu miesiącach 2025 roku utrzymało się na poziomie 1,5%, wynika z danych Belstatu i analizy opublikowanej przez niezależne centrum badawcze BEROC. Dla porównania, w okresie styczeń–wrzesień gospodarka notowała wzrost o 1,6%.

Według BEROC, w październiku PKB wzrósł o około 0,6% rok do roku, jednak w ujęciu sezonowym odnotowano spadek o około 1% w porównaniu z wrześniem, co oznacza powrót do poziomów wiosny 2024 roku. Główną przyczyną obniżenia produkcji był spadek w przemyśle, którego wolumen znalazł się poniżej poziomów drugiej połowy 2023 roku. Eksperci podkreślają, że osłabienie popytu w Rosji, rosnąca konkurencja na tamtejszym rynku oraz ograniczona dostępność wolnej siły roboczej i kapitału hamują eksportowe sektory gospodarki. W październiku wewnętrzny popyt wzrósł głównie dzięki inwestycjom w budownictwo, podczas gdy konsumpcja pozostawała na zbliżonym poziomie ze względu na spowolnienie kredytowania i obniżoną pewność konsumentów.

BEROC prognozuje, że jeśli w listopadzie i grudniu produkcja utrzyma się na październikowym poziomie, roczny wzrost PKB wyniesie 1,1–1,2%, znacznie poniżej oficjalnego prognozowanego przez władze wzrostu na poziomie 4,1%. Zdaniem analityków, taki scenariusz sprzyja ograniczeniu przegrzania gospodarki, zmniejszeniu presji cenowej i utrzymaniu inflacji w okolicach 7% lub poniżej. Aby osiągnąć wzrost PKB na poziomie 1,5% rok do roku, produkcja w ostatnich dwóch miesiącach roku musiałaby rosnąć nieco ponad 1% miesięcznie, co w obecnych warunkach byłoby możliwe jedynie przy znacznym wzmocnieniu wewnętrznych bodźców, m.in. poprzez łagodzenie polityki kredytowej i zwiększenie wydatków budżetowych.

W październiku zauważono także wzrost w rolnictwie dzięki lepszym plonom głównych upraw oraz poprawie wyników w hodowli zwierząt. Jednocześnie produkcja przemysłowa w ujęciu sezonowym spadła o 2% w porównaniu z wrześniem, a w regionach takich jak Witebsk i Homel odnotowano brak istotnego wzrostu produkcji w sektorze rafinerii ropy naftowej, choć potencjalnie listopadowe obniżenie cen rosyjskiej ropy Ural wobec Brent może poprawić konkurencyjność białoruskich zakładów przetwórczych. W sektorze transportu wartość dodana wzrosła, natomiast w branży informatycznej i telekomunikacyjnej odnotowano spadek.

Sprzedaż detaliczna utrzymała się na poziomie września, a konsumpcja pozostawała ograniczona przez spowolnienie kredytowania i spadek zaufania konsumentów, choć wysokie dochody gospodarstw domowych utrzymywały popyt na relatywnie wysokim poziomie. BEROC przewiduje, że deficyt w handlu zagranicznym może w nadchodzących miesiącach zmniejszyć się w związku z normalizacją importu.