geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Pixabay
30-11-2024 09:00
Według danych Centrum Obrony Praw Człowieka „Wiasna”, w Białorusi na podstawie art. 358-1 Kodeksu Karnego, dotyczącego „działalności agenturalnej”, skazano co najmniej 19 osób, w tym obywateli Ukrainy, Litwy, Łotwy, Polski, Japonii i Niemiec. Artykuł ten przewiduje kary od trzech do siedmiu lat pozbawienia wolności.
W białoruskim prawie „działalność agenturalna” oznacza współpracę cudzoziemca lub osoby bez obywatelstwa z zagranicznymi służbami specjalnymi, organami bezpieczeństwa lub wywiadu, organizacjami międzynarodowymi lub zagranicznymi, która ma na celu wyrządzenie szkody białoruskiemu bezpieczeństwu narodowemu.
Zdaniem prawnika „Wiasny” Pawła Sapiełki definicja „działalności agenturalnej” jest bardzo szeroka i pozwala na dowolne interpretacje, obejmując współpracę z różnorodnymi podmiotami zagranicznymi. Przykładowo, przekazywanie jawnych informacji „w celu zaszkodzenia bezpieczeństwu narodowemu Białorusi” może zostać uznane za działalność agenturalną. W przypadku informacji tajnych działania te są kwalifikowane jako szpiegostwo.
Procesy związane z „działalnością agenturalną” często odbywają się za zamkniętymi drzwiami, a szczegóły oskarżeń pozostają nieznane. Przykładem jest skazanie na 6 lat kolonii Eleny Romanauskiene, kierowniczki działu marketingu litewskiego sanatorium „Białoruś”. Została zatrzymana w 2023 roku, oskarżona o przekazywanie informacji o gościach, w tym wysokich białoruskich urzędnikach, rzekomo na zlecenie litewskich służb specjalnych.
Innym przypadkiem jest obywatel Japonii, Nakanishi Masatoshi, aresztowany we wrześniu 2024 roku. Według białoruskich służb gromadził informacje wojskowe, m.in. o infrastrukturze wojskowej i ruchach wojsk Białorusi, a także podejmował próby werbowania obywateli Białorusi mających dostęp do tajemnic państwowych. Przebywa w areszcie KGB.
W czerwcu 2023 roku skazano Tomasza Berozę, obywatela Polski, na 14 lat kolonii karnej za szpiegostwo i działalność agenturalną. Inny Polak, Jerzy Żywałowski, otrzymał 4 lata więzienia w lutym tego samego roku. Oba procesy odbyły się za zamkniętymi drzwiami. Skazano również obywatela Ukrainy, Artema Makowieja, który mieszka w Białorusi od 2009 roku. Wiosną 2024 roku otrzymał 6 lat kolonii za nieujawnione zarzuty związane z działalnością agenturalną.