Wpływ sankcji na białoruski import samochodów do Rosji

Z analizy danych przedstawionych przez dyrektora rosyjskiego Autostatu, Siergieja Tielikowa, wynika drastyczny spadek reeksporu samochodów z Białorusi do Rosji. W pierwszych pięciu miesiącach 2025 roku import z Białorusi skurczył się trzykrotnie, osiągając zaledwie 10,5 tysiąca pojazdów w porównaniu do ponad 30 tysięcy w analogicznym okresie roku 2024.

Ten gwałtowny spadek tłumaczy się przede wszystkim zmianą przepisów dotyczących opłat recyklingowych w Rosji, obowiązującą od 1 października 2024 roku. Zgodnie z nowymi regulacjami, aby uniknąć komercyjnej opłaty recyklingowej za samochód sprowadzony z krajów EAEU, w tym z Białorusi, od momentu odprawy celnej musi upłynąć co najmniej 12 miesięcy.

Warto zauważyć, że spadek reeksportu nie dotyczy wszystkich kategorii pojazdów w równym stopniu. Import nowych samochodów oraz tych młodszych niż trzy lata odnotował stosunkowo niewielki spadek, wynoszący zaledwie 19% w porównaniu z rokiem poprzednim. Stanowią one obecnie około 60% całkowitego wolumenu importu samochodów z Białorusi do Rosji. "Niemniej jednak, statystyka pokazuje, że w przypadku nowych samochodów spadek nie jest tak gwałtowny – zaledwie 19% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku." – zaznacza Tielikow. Odmiennie przedstawia się sytuacja w przypadku samochodów starszych niż trzy lata, gdzie import z Białorusi do Rosji zmniejszył się aż pięciokrotnie.

Dysproporcja ta wynika z utrzymującej się dla Rosjan opłacalności sprowadzania nowszych, droższych samochodów przez Białoruś. Pojazdy te, często objęte sankcjami, są transportowane z Europy okrężną drogą przez Turcję, a na Białoruś trafiają wyłącznie w celu skorzystania z ulg celnych, wykorzystując białoruskie przepisy. Wśród najczęściej reeksportowanych modeli znalazły się Mercedes-Benz G-klasa (451 sztuk), BMW X5 (449 sztuk) i BMW X7 (378 sztuk). Co więcej, w pierwszych pięciu miesiącach 2025 roku przez Białoruś przeszły także ekskluzywne marki, takie jak 23 Ferrari, 14 Lamborghini, 11 Bentleyów, 9 Rolls-Royce'ów, 5 McLarenów i 4 Maserati.

Ta statystyka wyraźnie wskazuje, że "ograniczenia sankcyjne najmniej odczuwają ludzie z wysokimi dochodami". W przypadku samochodów starszych niż trzy lata, których odprawa celna zależy od pojemności silnika, a nie od wartości, Rosjanom bardziej opłaca się dokonywać jej bezpośrednio w Rosji, płacąc pełną stawkę i niewielką opłatę recyklingową. Prognozy na drugą połowę 2025 roku wskazują na dalsze zmniejszenie ogólnych wskaźników importu, głównie z powodu dalszego spadku udziału samochodów starszych niż trzy lata w reeksporcie z Białorusi.