Przedłużenie ochrony ukraińskich uchodźców w UE

W obliczu przedłużającej się rosyjskiej agresji, Rada Unii Europejskiej jednomyślnie poparła przedłużenie tymczasowej ochrony dla ponad czterech milionów obywateli Ukrainy uciekających przed wojną do 4 marca 2027 roku. Jak podkreślił Tomasz Siemoniak, minister spraw wewnętrznych Polski, decyzja ta jest nie tylko wyrazem europejskiej solidarności, ale też początkiem rozmów o przyszłej strategii wyjścia z systemu tymczasowej ochrony, która zostanie wdrożona po osiągnięciu sprawiedliwego pokoju. Mechanizm ten, aktywowany po raz pierwszy w odpowiedzi na rosyjską inwazję w 2022 roku, łagodzi presję na krajowe systemy azylowe, oferując zbiorową ochronę bez konieczności składania indywidualnych wniosków o azyl.

Przedłużenie ochrony nie zmienia warunków z marca 2022 roku – nadal dotyczy tych samych grup osób i zapewnia jednolite prawa na terenie całej Unii: prawo pobytu, dostęp do rynku pracy, mieszkań, opieki medycznej, pomocy społecznej i edukacji dla dzieci. Jak zaznaczyła Komisja Europejska, choć standardy ochrony są wspólne, poziom wsparcia może różnić się w zależności od państwa członkowskiego.

Magnus Brunner, unijny komisarz ds. migracji, zapewnił, że wszelkie przyszłe decyzje – w tym te dotyczące zakończenia ochrony lub powrotu obywateli Ukrainy – będą podejmowane wyłącznie w porozumieniu z władzami ukraińskimi. „Nie zamierzamy podejmować żadnych działań bez udziału Ukrainy. Ukraińcy jasno dali do zrozumienia, że chcą, aby ich obywatele wrócili i odbudowywali kraj” – zaznaczył Brunner, przypominając, że z ukraińską stroną utrzymywany jest stały kontakt. Dodał również, że obecnie mamy do czynienia z porozumieniem politycznym, a nie jeszcze formalnym aktem prawnym, którego przyjęcie nastąpi podczas jednej z najbliższych sesji Rady.

W ramach przygotowań do zakończenia tymczasowej ochrony państwa członkowskie rozpoczęły także prace nad rekomendacją Rady, która ma koordynować przejście do innych statusów prawnych pobytu oraz ułatwić powroty i integrację po stronie ukraińskiej, kiedy tylko pozwolą na to warunki bezpieczeństwa. W świetle obecnych realiów, decyzja o przedłużeniu ochrony do 2027 roku stanowi jednoznaczny sygnał wsparcia wobec uchodźców z Ukrainy i potwierdzenie, że Unia Europejska nie pozostawi ich bez opieki.