Problem z dostarczeniem gazu przez Ukrainę na Słowację

Opracowywane przez Komisję Europejską rozwiązanie ma umożliwić tranzyt gazu przez Ukrainę na Słowację, eliminując konieczność jego zakupu od Rosji. Projekt zakłada magazynowanie do 10 miliardów metrów sześciennych gazu w ukraińskich podziemnych zbiornikach i jego późniejszy transport do Unii Europejskiej. Pomysł ten został po raz pierwszy przedyskutowany w zeszłym miesiącu podczas wizyty unijnych komisarzy w Kijowie. Dla Słowacji, która dotąd czerpała zyski z tranzytu rosyjskiego gazu, nowy model miałby stanowić rekompensatę za utracone dochody – rocznie sięgały one 500 milionów euro.

Bruksela podkreśla, że plan jest zgodny z polityką energetyczną Unii Europejskiej. Jak zaznaczył jeden z przedstawicieli Komisji, jego wdrożenie „ponownie uczyni Słowację krajem tranzytowym”, a jednocześnie nie naruszy zasad strategii REPowerEU, która zakłada stopniowe uniezależnianie się od rosyjskiego gazu. Unia od dłuższego czasu wskazuje na strategiczny potencjał podziemnych magazynów gazu na Ukrainie, które są największe w Europie i teoretycznie mogą pomieścić jedną czwartą całkowitych zapasów gazu we Wspólnocie.

Eksperci jednak zwracają uwagę na problemy techniczne. Zdaniem analityczki Aury Sabadus istniejące rurociągi z Turcji przez Rumunię i Bułgarię mają przepustowość zaledwie 2,5 miliarda metrów sześciennych rocznie – znacznie mniej niż zakładane w projekcie ilości. Dodatkowo, wysokie koszty transportu sprawiają, że inicjatywa bez wsparcia finansowego Unii może okazać się nierentowna.

W kontekście zakończenia tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę, Komisja Europejska intensyfikuje działania na rzecz dywersyfikacji dostaw. W ramach grupy roboczej powołanej na wniosek Słowacji analizowane są alternatywne źródła, w tym możliwości importu gazu z Azerbejdżanu. Słowacki koncern SPP zdecydował się ponadto na założenie w Ukrainie spółki zależnej, aby uzyskać licencję na transport gazu i samodzielnie zarządzać jego przesyłem.