Zdjęcie: Pixabay

Odpowiedź Patriarchatu Moskwy na autokefalię kościoła łotewskiego

27-09-2022 11:22

Kierownictwo Patriarchatu Moskiewskiego odpowiedziało prezydentowi Egilsowi Levitsowi, członkom Saeimy i rządowi Łotwy, którzy wystosowali do patriarchy moskiewskiego Cyryla list wzywający do przyznania autokefalii Łotewskiemu Kościołowi Prawosławnemu (LPB), czyli w praktyce kanonicznej niezależności, od Patriarchatu Moskiewskiego.

20 września w imieniu rządu łotewskiego minister sprawiedliwości Bordāns podpisał list do zwierzchnika Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, patriarchy moskiewskiego Cyryla, w którym zwrócono się o "jego błogosławieństwo" w sprawie wydania Łotewskiej Cerkwi Prawosławnej listu zwalniającego, czyli w języku cerkiewnym tzw. tomosu autokefalii, deklarującego pełną niezależność LPB od moskiewskiego centrum duchowego.

Na stronie internetowej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej Pravoslaivie.ru ukazała się odpowiedź Władysława Cipina przewodniczącego Komisji Prawa Historycznego Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, na decyzję łotewskiego parlamentu o uznaniu LPB za Kościół w pełni niezależny od jakiegokolwiek ośrodka duchowego za granicą. Odpowiedź Cipina to klasyczny przykład przeplatania sowieckiej mentalności z neoimperialną ideologią.

"Kwestia prawowitej autokefalii Kościoła łotewskiego nie jest na porządku dziennym, tym bardziej, że w obecnej sytuacji jego trzoda (łotewskie prawosławie) potrzebuje szczególnej ochrony ze strony Kościoła macierzystego (Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, Patriarchatu Moskiewskiego), którego tron znajduje się na terytorium wielkiego państwa, które jest w stanie chronić siebie i swoich przyjaciół, co już nie raz udowodniło w historii, gdy podawało pomocną dłoń tym, którzy jej potrzebowali. Prześladowania rosyjskojęzycznej ludności Łotwy, które rozpoczęły się ponad trzydzieści lat temu, przejawiają się obecnie także w dyskryminacji prawosławnych, którzy w obecnej sytuacji są wezwani do konfesyjnej gorliwości w podtrzymywaniu prawd kanonicznych, ponieważ "kto wytrwa do końca, będzie zbawiony" (Mt 24,13). A nienawidzący prawosławnej Rosji, podżegacze do nienawiści narodowej i religijnej, dobrze by zrobili, gdyby przypomnieli sobie, jak w przeszłości kończyła się agresywna interwencja w prawosławie i świętą Rosję." - napisał Cipin. Cipin w tym samym artykule porównuje działania rządu łotewskiego zarówno do ideologii nazistowskich Niemiec, jak i reżimu apartheidu w RPA.

Tymczasem sytuacja jest trudna, gdyż po decyzji Saeimy, wymagane jest także zezwolenie kościelne na autokefalię. Na świecie istnieje tylko około 15 w pełni niezależnych (autokefalicznych) Kościołów, takich jak rosyjski, konstantynopolitański, antiocheński, bułgarski i inne (patriarchat moskiewski uznaje 12, a konstantynopolitański 15 z nich).  Najbliższym Łotwie kościołem autokefalicznym jest Polski Kościół Prawosławny, a autonomicznymi (nie w pełni niezależnymi) kościoły Finlandii i Estonii. Historycznie łotewscy prawosławni podlegali patriarchatowi moskiewskiemu: od 1836 r. wikariatowi pskowskiemu, a od 1850 r. eparchii ryskiej.