Zdjęcie: Liza Poor unsplash.com

Nowa fala prześladowań na Białorusi

12-04-2025 09:00

W ostatnich dniach władze reżimu Łukaszenki nasiliły represje wobec różnych białoruskich środowisk, przeprowadzając skoordynowane działania wymierzone w agencje nieruchomości, kolejarzy oraz rodziny emigrantów politycznych. Od 8 kwietnia funkcjonariusze służb bezpieczeństwa weszli do co najmniej jedenastu biur pośrednictwa nieruchomości, zatrzymując kierownictwo i księgowych, konfiskując dokumenty oraz sprzęt elektroniczny.

„W niektórych firmach aresztowano kierowników, a w niektórych również księgowych. Po czterech dniach żaden z szefów nie został zwolniony” – przekazał anonimowy informator cytowany przez Biełsat. Firmy objęte obławą należą do największych w kraju, zatrudniających ponad stu pracowników i bezpośrednio konkurujących ze sobą, co czyni logikę działań służb trudną do uchwycenia. Według ekspertki ds. rynku nieruchomości Natalii Litowskiej, przyczyną przeszukań mogła być analiza rocznych raportów finansowych.

Jednocześnie nasilają się działania kontrolne wobec pracowników kolei państwowych. Jak informuje inicjatywa „Społeczność Kolejarzy Białorusi”, w Mińsku funkcjonariusze przeszukują telefony służbowe niektórych pracowników, takich jak kierownicy stacji. Dane są analizowane z wykorzystaniem specjalistycznego oprogramowania, a zwracane dopiero po jednym lub dwóch dniach. Szczególna uwaga poświęcana jest prywatnym wiadomościom, subskrypcjom w mediach społecznościowych oraz historii wyszukiwania. „Dodatkowo analizowane są połączenia z zagranicznymi numerami, co traktowane jest jako okoliczność obciążająca i może wzbudzić podejrzenia o kontakty z państwami wrogimi wobec Białorusi” – poinformowała inicjatywa. Nawet ślady związku z protestami z 2020 roku mogą prowadzić do dalszych przesłuchań i badań wykrywaczem kłamstw.

Presja nie omija również rodzin osób przebywających na emigracji. Aktywiści na wygnaniu informują o wielokrotnych wizytach służb bezpieczeństwa w domach ich krewnych, często nocą i poza godzinami pracy. „Wczoraj wieczorem do mojej mamy w Grodnie znów przyszło dwóch typów – tym razem bez mundurów. Znów pytali o mnie: gdzie mieszkam, czy wrócę, czy utrzymuję kontakt z mamą. Nowością było pytanie o tatuaże, blizny i wzrost” – relacjonuje dziennikarz i bloger Walery Ruselek. Z kolei aktywistka Maryna Kasinerawa informuje, że KGB wielokrotnie przeszukiwało mieszkanie, w którym nie mieszka od trzynastu lat, zabierając nawet niewielkie kwoty pieniędzy pod pretekstem dochodzenia.

Podobne doświadczenia opisuje Dźmitry Kornejenka, związany z uznanym przez władze za ekstremistyczny ruchem „Chrześcijańska Wizja”. „Odwiedzają moich krewnych z coraz większą częstotliwością – wczoraj byli u ojca w Orszy, dziś u teściowej w Witebsku. Nawet pobrali materiał genetyczny” – napisał. Represje przybierają na sile, a działania służb mają wyraźnie zastraszający charakter, wymierzony w zastraszenie potencjalnie nielojalnych obywateli i odcięcie ich od struktur informacyjnych i opozycyjnych.