Ukraina: zmiana kierunków eksportu rolnego

Od początku września 2025 roku ukraińscy rolnicy wyeksportowali już ponad milion ton soi i rzepaku – poinformowała Ukraińska Państwowa Służba Celna. Zgodnie z obowiązującym prawem na eksport tych upraw nałożono cło, jednak zwolnieni z niego są producenci rolni wysyłający własne zbiory oraz spółdzielnie eksportujące plony swoich członków. Dzięki temu rolnicy uzyskali ulgi podatkowe o łącznej wartości ponad 345 mln hrywien, podczas gdy do budżetu państwa trafiło 742,7 mln hrywien z tytułu opłat eksportowych. Jak podkreśla służba celna, celem tych regulacji jest wsparcie rolników i przyspieszenie dostaw na rynki zagraniczne.

W październiku głównym odbiorcą ukraińskiego zboża został Egipt, który w pierwszych tygodniach miesiąca odpowiadał za ponad 23% wartości eksportu. Do tego kraju trafiło około 410 tysięcy ton pszenicy. Na kolejnych miejscach znalazły się Algieria, Turcja, Indonezja i Włochy. Wśród głównych rynków zbytu pszenicy dominują Egipt i Algieria, natomiast tureckie firmy utrzymują pozycję lidera w imporcie jęczmienia. Włoskie i koreańskie przedsiębiorstwa pozostają z kolei największymi nabywcami ukraińskiej kukurydzy.

Mimo stopniowego odbudowywania pozycji na rynkach afrykańskich i azjatyckich, ogólny eksport pszenicy w nowym roku handlowym jest o 28% niższy niż przed rokiem. W sierpniu Ukraina wznowiła również dostawy śruty sojowej do Egiptu, co przerwało trwającą kilka lat przerwę w handlu tym produktem.

Sytuacja na rynku kukurydzy pozostaje jednak napięta. Zbiory postępują wolno z powodu niekorzystnej pogody i nadmiernej wilgotności, co obniża jakość ziarna. Eksperci ostrzegają przed wzrostem zawartości mykotoksyn, szczególnie w północnych regionach kraju, co może uniemożliwić eksport do krajów Unii Europejskiej, gdzie kontrola jakości jest bardzo rygorystyczna.

Do 20 października Ukraina wysłała za granicę zaledwie 289 tysięcy ton kukurydzy, przy potrzebnym wolumenie około miliona ton. Wysoka wilgotność ziarna – sięgająca miejscami 35% – wymaga dodatkowego suszenia, co wydłuża proces dostaw. W efekcie eksport hamuje, choć ograniczona podaż może prowadzić do wzrostu cen krajowych. Eksperci prognozują, że trudne warunki pogodowe i problemy z jakością zboża mogą w najbliższych tygodniach nadal ograniczać ukraińskie możliwości eksportowe, a udział kraju w rynku unijnym – który w ciągu roku spadł z 50 do 17 procent – może jeszcze się zmniejszyć.