Zdjęcie: Pixabay

Mołdawia obchodzi rocznicę Deklaracji Suwerenności

23-06-2025 12:43

23 czerwca w Kiszyniowie mieszkańcy Mołdawii uczczą 35 rocznicę przyjęcia Deklaracji Suwerenności – dokumentu, który w 1990 roku wyznaczył początek drogi do niepodległości i ugruntowania państwowości. Z tej okazji prezydent Maia Sandu zaprosiła obywateli na „Marsz Suwerenności”, zachęcając, by przybyli „z trójkolorową flagą, z rodziną i sercem pełnym dumy”, by uczcić „odwagę naszych przodków i wspólne pragnienie życia w wolności i godności”. Jak podkreśliła, kraj kroczy dziś z przekonaniem w stronę Unii Europejskiej, wybierając przyszłość pokoju, dobrobytu i niezależności.

Premier Dorin Recean dodał, że marsz jest wyrazem wdzięczności wobec tych, którzy walczyli o niepodległość i symbolem wspólnej determinacji w budowaniu europejskiej Mołdawii. „Pokażmy, że łączą nas te same aspiracje: wolna, godna i europejska ojczyzna”, powiedział, zachęcając do udziału w wydarzeniu z narodową flagą w dłoni. Również przewodniczący parlamentu, Igor Grosu, przypomniał, że to właśnie 23 czerwca 1990 roku Mołdawia wykonała „pierwszy decydujący krok ku niepodległości”, której formalna proklamacja nastąpiła 27 sierpnia 1991 roku.

Marsz rozpocznie się o godzinie 19:00 przy pomniku Iona i Doiny Aldea-Teodorovici, w alei wiodącej do parku Valea Morilor. Jednak to nie jedyne wydarzenie zaplanowane na ten dzień – opozycyjna Partia Socjalistów ogłosiła na godzinę 13:00 własny wiec pod gmachem parlamentu. „Zgromadzimy się, by bronić suwerenności Mołdawii, którą Maia Sandu i PAS oddają swoim zachodnim kuratorom” – zapowiedział lider prorosyjskich socjalistów, Igor Dodon.

Deklaracja Suwerenności, uchwalona przez Najwyższą Radę Mołdawskiej SRR, była dokumentem o przełomowym znaczeniu – stanowiła akt narodowego odrodzenia i wolności, a także prawnego uniezależnienia się od struktur ZSRR. Określono w niej, że suwerenność należy do ludu i może być sprawowana wyłącznie przez najwyższy organ przedstawicielski państwa, nie zaś przez partie, grupy obywateli czy jednostki. Gwarantowano w niej prawa wszystkim mieszkańcom, niezależnie od obywatelstwa, zgodnie z konstytucją i uznanymi normami prawa międzynarodowego. Uznano także jedność i niepodzielność terytorium, możliwość zmian granic wyłącznie w zgodzie z wolą ludu i zasadami prawa międzynarodowego, oraz zadeklarowano status państwa zdemilitaryzowanego, zaangażowanego w budowę pokoju i bezpieczeństwa w Europie.

Przyjęcie deklaracji miało miejsce w burzliwym kontekście politycznym, w atmosferze fali suwerenności ogarniającej republikę po republice – po Estonii, Litwie, Łotwie, a tuż po Rosji i Gruzji. Rok po uchwaleniu dokumentu, 23 czerwca 1991 roku, wydano pierwsze mołdawskie znaczki pocztowe z herbem i flagą – symboliczny akt potwierdzenia nowej drogi państwowej.