Mołdawia buduje niezależność energetyczną

Moldawia ogłosiła zakończenie epoki uzależnienia od jednego dostawcy gazu i pełne otwarcie na europejski rynek energii. Minister energii Dorin Junghietu, podsumowując swoje osiągnięcia w rządzie premiera Dorina Receana, określił ten moment jako „koniec szantażu energetycznego i początek prawdziwej niezależności”.

Jeszcze w 2021 roku kraj był niemal całkowicie zależny od rosyjskiego gazu i narażony na groźby odcięcia dostaw. Dziś, po czterech latach reform, Mołdawia kupuje surowce od ponad dziesięciu wiarygodnych partnerów z Europy, z Rumunią jako głównym dostawcą. Od 2022 roku Mołdawia, a od stycznia 2025 również Naddniestrze, nie korzystają już z gazu rosyjskiego. Dzięki umowom zawieranym przez państwową spółkę Energocom Mołdawia zyskała stabilne, przewidywalne ceny i przejrzysty mechanizm zakupów. Kraj uruchomił też własną giełdę gazu, co – jak podkreśla minister – stworzyło prawdziwą konkurencję na rynku. Energocom przejął rolę głównego dostawcy publicznego dla ponad 800 tysięcy odbiorców, wzmacniając bezpieczeństwo energetyczne państwa.

Równolegle trwają kluczowe inwestycje infrastrukturalne. Linia przesyłowa Vulcănești–Kiszyniów, określana jako „linia niepodległości energetycznej”, ma zostać oddana do użytku jeszcze w tym roku. Nowe połączenia ze Straseni do Gutinas oraz z Bielc do Suczawy umożliwią wymianę energii z Rumunią i Unią Europejską. Rząd USA przeznaczył 130 milionów dolarów na finansowanie jednego z tych projektów.

2025 rok Junghietu nazwał rokiem „zielonej transformacji” Mołdawii. Moc odnawialnych źródeł energii wzrosła do 850 megawatów – prawie czterokrotnie więcej niż trzy lata temu. W sierpniu kraj po raz pierwszy pokrył niemal całe zapotrzebowanie na prąd z własnych źródeł odnawialnych. Równolegle ruszyły programy termomodernizacji szkół, szpitali i domów, finansowane z setek milionów euro, które mają pomóc tysiącom rodzin produkować czystą energię i obniżać rachunki. Junghietu zapowiedział dalsze zbliżanie Mołdawii do europejskiego systemu energetycznego, przyciąganie inwestycji i budowę nowoczesnej gospodarki opartej na bezpieczeństwie i niezależności.