Zdjęcie: Pixabay
22-09-2025 12:44
Wraz z początkiem nowego roku akademickiego łotewskie służby bezpieczeństwa, Biuro Ochrony Konstytucji (Satversmes aizsardzības birojs - SAB), zwraca uwagę na rosnące ryzyko wpływu państw wrogo nastawionych do kraju, również w środowisku akademickim. Podkreślają, że w aktualnej sytuacji geopolitycznej szczególne zainteresowanie dotyczy osób pracujących w obszarze edukacji i nauki, które mogą nieświadomie udostępniać cenne informacje obcym służbom. W związku z tym SAB apeluje do wykładowców, studentów, badaczy i innych uczestników życia akademickiego o ostrożność w nawiązywaniu kontaktów i dzieleniu się informacjami.
Służby zalecają dokładne sprawdzanie potencjalnych partnerów zagranicznych przed rozpoczęciem wspólnych badań czy projektów naukowych. Ryzyko stanowią osoby, które mogą działać na rzecz wywiadu państw wrogich, dlatego warto weryfikować nie tylko doświadczenie i kwalifikacje studentów czy współpracowników, ale także ewentualne ograniczenia prawne, takie jak sankcje czy przepisy dotyczące kontroli eksportu. Istotne jest również zapewnienie kontroli dostępu do danych badawczych, poprzez indywidualne loginy, hasła czy karty dostępu do laboratoriów, oraz precyzyjne ustalenie w umowach, jakie informacje będą udostępniane partnerom i kto będzie miał prawa do ewentualnych wynalazków.
SAB zwraca również uwagę na znaczenie ostrożności w publikowaniu informacji w mediach społecznościowych. Szczegółowe dane dotyczące przebiegu pracy, osiągnięć czy charakteru badań mogą przyciągać uwagę służb wywiadowczych, oferujących pozornie atrakcyjne współprace, które w rzeczywistości mogą prowadzić do niepożądanej utraty wiedzy. Dotychczasowe przypadki z Łotwy i innych krajów pokazują, że szczególne zainteresowanie wywiadów zagranicznych koncentruje się na naukach ścisłych i inżynieryjnych, jednak gromadzenie informacji dotyczy również nauk społecznych, humanistycznych i innych dziedzin. W związku z tym SAB apeluje, aby zawsze dokładnie rozważyć, czy oferowane przez zagranicznych partnerów korzyści, takie jak finansowanie, sprzęt czy technologie, rzeczywiście przeważają nad możliwymi zagrożeniami i stratami wynikającymi z ujawnienia wrażliwych danych.