geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: MON Białorusi
28-05-2025 11:09
Władze Białorusi i Rosji zdecydowały o ograniczeniu skali oraz przesunięciu planowanych na wrzesień 2025 roku manewrów wojskowych „Zapad” w głąb terytorium Białorusi. Minister obrony Białorusi, Wiktar Chrenin, w trakcie posiedzenia Rady Ministrów Obrony Państw OUBZ podkreślił, że działania te nie są skierowane przeciwko żadnemu państwu i mają służyć „potwierdzeniu gotowości do dialogu i deeskalacji napięć w regionie”. Dodał przy tym: „Nie liczymy na odpowiedź konstruktywną, robimy to, by pokazać naszym sojusznikom i partnerom na całym świecie prawdziwie pokojowe nastawienie Białorusi”.
Manewry „Zapad” od zawsze budziły obawy wśród państw NATO, mimo że, jak zaznaczył Chrenin, ich zakres nigdy nie dorównywał intensywnością ćwiczeniom prowadzonym przez Sojusz. Jednak według litewskiego szefa Sztabu Generalnego, generała Remigijusa Baltrėnasa, „nie ma sygnałów, że tegoroczne manewry Zapad są bardziej niebezpieczne niż te z 2021 roku”. W jego opinii, pomimo niezmiennych intencji Moskwy i Mińska, obecna sytuacja nie wskazuje na zwiększone zagrożenie militarne. „Nie przewidujemy żadnych niespodzianek – zarówno wywiad NATO, jak i Litwy spełniają swoje zadania, a systemy ostrzegania funkcjonują” – zaznaczył.
Podczas gdy Ukraina, poprzez wypowiedzi prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, wyraża niepokój o możliwe zagrożenia hybrydowe na granicach z Polską i państwami bałtyckimi, litewskie służby sądzą, że liczba żołnierzy zaangażowanych w „Zapad 2025” – ponad 13 tysięcy – nie wskazuje na przygotowania do ofensywy. „Rosja i Białoruś nie mogą sobie pozwolić na większy zakres, biorąc pod uwagę sytuację w Ukrainie” – tłumaczył Baltrėnas. Ćwiczenia mają być raczej próbą procedur niż demonstracją siły.
Jednocześnie NATO nie pozostaje bierne. W litewskiej bazie w Szawlach rozmieszczono cztery samoloty wczesnego ostrzegania AWACS, które – jak informuje litewska armia – służą do monitorowania przestrzeni powietrznej, koordynacji działań taktycznych i szybkiego reagowania na potencjalne zagrożenia. Sojusznicza obecność tych maszyn jest wyraźnym sygnałem jedności NATO oraz praktycznym dowodem współpracy wojskowej państw członkowskich w obliczu zmiennej sytuacji bezpieczeństwa w regionie.
Aktualuzacja, godz. 14:55
Jak się okazało w zapowiedzi zmian tkwi "haczyk". Białoruś ogłosiła, że mimo ograniczenia liczby uczestników manewrów wojskowych „Zachód-2025” do poziomu niewymagającego oficjalnego powiadomienia według Dokumentu Wiedeńskiego, planuje zaprosić międzynarodowych obserwatorów. Celem tego działania ma być pokazanie, że ćwiczenia mają charakter obronny i nie stanowią zagrożenia. Zmiany obejmują m.in. zmniejszenie liczby żołnierzy o połowę oraz przesunięcie miejsca manewrów w głąb terytorium Białorusi.
Białoruś skrytykowała również brak dialogu ze strony państw NATO, w szczególności Polski, które nie odpowiadają na zaproszenia do obserwacji ćwiczeń. W odpowiedzi na zapowiedź polskich manewrów dywizyjnych, Białoruś planuje przeprowadzenie niewielkich ćwiczeń taktycznych w rejonie Grodna, niedaleko granicy z Polską. Oficjalna decyzja o ograniczeniu skali „Zachodu-2025” miała zapaść już w kwietniu, jednak upubliczniono ją dopiero teraz.