Zdjęcie: Pixabay

Obchody 91 rocznicy śmierci litewskich lotników w Pszczelniku

23-07-2024 09:26

W odległości 8 km od Myśliborza, w lesie, znajduje się Pomnik Lotników Litewskich, upamiętniający tragiczną śmierć Steponasa Dariusa i Stasysa Girėnasa, którzy 15 lipca 1933 r. podjęli próbę przelotu, bez lądowania, przez Atlantyk - z Nowego Jorku do ówczesnej stolicy niepodległej Litwy - Kowna. I po 37 godzinach lotu, 17 lipca nad ranem ich samolot „Lithuanica” rozbił się w lesie obok miejscowości Pszczelnik. Prawdopodobną przyczyną katastrofy mogła być burza, błąd pilota lub wada techniczna samolotu. Obaj piloci nie przeżyli katastrofy - czytamy na Łamach "Kuriera Wileńskiego".

Dzisiaj pamięć o ich odwadze pozostaje żywa oraz jednoczy społeczność polską i litewską. Pomnik usytuowany jest pośrodku terenu w kształcie koła, który władze litewskie wykupiły od władz niemieckich na okres 99 lat. Rada Miejska Myśliborza przekazała to miejsce Litwie na wieczyste użytkowanie. Odsłonięcie pomnika nastąpiło 17 lipca 1936 r. Pierwsze uroczystości w Polsce odbyły się w 1958 r. Pierwsza tablica w językach polskim i litewskim umieszczona została w 1966 r., a restauracji pomnika dokonano w 1983 r. Nowy granitowy obelisk z informacją o katastrofie w czterech językach i nowe tablice na pomniku wykonano w 1995 r.

Tegoroczne uroczystościupamiętniające tragiczną śmierć litewskich bohaterów odbyły się w niedzielę 14 lipca br. Stronę litewską reprezentowali pracownicy ambasady RL w Warszawie: attaché ds. transportu Liliana Jarosławska i attaché wojskowy płk Vilmas Šatas. Po nabożeństwie w bazylice archikatedralnej oraz po symbolicznym poczęstunku na plebanii, delegacja litewskich dyplomatów oraz towarzyszący im przedstawiciel Stowarzyszenia Litwinów w Szczecinie Witold Narkiewicz udali się do Pszczelnika, gdzie powitał ich burmistrz Myśliborza Piotr Sobolewski.

Było też przemówienie pani Liliany Jarosławskiej, attaché ds. transportu ambasady Litwy w RP. Witając przybyłych do Pszczelnika powiedziała: „Po raz kolejny Polacy i Litwini spotykamy się w Pszczelniku, aby wspólnie uczcić rocznicę bohaterskiego czynu. Steponas Darius i Stasys Girėnas starali się inspirować nasz naród. Nie bali się wielkich ambicji. I ryzykując życie odważyli się je realizować rozsławiając w ten sposób imię niedużej i bardzo młodej wówczas niepodległej Litwy po obu stronach Atlantyku i promować naszą ojczyznę jako kraj odważnych i innowacyjnych ludzi”. Dodała, że symboliczne jest, że lot przez Atlantyk rozpoczął się dokładnie 15 lipca, w dniu wspólnego zwycięstwa wojsk litewskich i polskich w bitwie pod Grunwaldem.

Tradycyjnie też w uroczystościach w Pszczelniku udział wzięli licznie przybyli mieszkańcy miasta i gminy Myślibórz, Były też inne przemówienia, podziękowania i wspólne rozmowy oraz pamiątkowe zdjęcia. Był też wspólny posiłek dla zaproszonych gości przy chacie litewskiej, w której zgromadzono liczne pamiątki po S. Dariusie i S. Girėnasie. Nie zabrakło też gości z Litwy: samorządowców z miast partnerskich: rejonu orańskiego, miasta Kowna i rejonu kowieńskiego i wreszcie młodzieży ze szkół noszących imię Dariusa i Girėnasa z Puńska i Myśliborza.