geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Wikipedia
25-11-2024 15:00
Powiedzmy to jasno i wyraźnie: w projekcie „Rzeczpospolita nie tylko polska” nie chcemy wskrzeszać Rzeczypospolitej Obojga Narodów, przekształcać polskiego systemu politycznego ani budować środkowoeuropejskiej federacji. Zamiast tego tworzymy przestrzeń ponadnarodowej współpracy, która nie jest utopijną mrzonką, a dziejową koniecznością.
Na początku rozprawmy się z mitem, jakoby nasza wizja wzywała do stworzenia nowej struktury państwowej. Owszem, dla „jagiellończyków” motyw I Rzeczypospolitej był kluczowy od samego początku – z niej wyrastają, jej kategoriami rozumowali i rozumują po dziś dzień. Czym jednak naprawdę była Rzeczpospolita?
Wybitny szkocki historyk, prof. Robert Frost w rozmowie dla „Wprost” zwrócił kiedyś uwagę, że Rzeczpospolita to „nie to samo co państwo” w jego nowoczesnym rozumieniu. Zauważył tym samym rzecz oczywistą dla ludzi znających ten okres historii. „Państwo polskie i litewskie w akcie unii to dwa równe państwa, a Królestwo Polskie nie było wyższe od Wielkiego Księstwa Litewskiego” – pisze Frost. – „O to walczyli Litwini od czasów unii w Horodle i w końcu wygrali”.
Artykuł Mateusza Parkasiewicza dla Klubu Jagiellońskiego - link do całości w źródle