geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Pixabay
09-10-2025 11:31
Według informacji dziennika *Rzeczpospolita* polski rząd przedstawił władzom w Mińsku propozycję, która może doprowadzić do częściowej normalizacji stosunków między oboma krajami. Warszawa zapowiada gotowość ponownego otwarcia zamkniętych przejść granicznych z Białorusią, ale pod warunkiem spełnienia kilku kluczowych postulatów. Polska oczekuje przede wszystkim zakończenia sztucznie podsycanego kryzysu migracyjnego na granicy, uwolnienia dziennikarza i działacza mniejszości polskiej Andrzeja Poczobuta oraz współpracy przy wyjaśnieniu śmierci polskiego żołnierza, sierżanta Mateusza Sitka. Jak twierdzą źródła gazety, propozycja leży już na biurku Łukaszenki.
W zamian za uspokojenie sytuacji na granicy i zwolnienie Poczobuta Polska mogłaby ponownie otworzyć przejścia w Bobrownikach i Kuźnicy, zamknięte jeszcze w 2023 roku. Takie posunięcie ułatwiłoby handel Białorusi z Unią Europejską. Tymczasem do Łukaszenki o uwolnienie Poczobuta zwróciła się była przewodnicząca nieuznawanego przez władze Związku Polaków na Białorusi, Anżelika Borys, która sama spędziła ponad rok w więzieniu. Jak ujawniła, mogła spotkać się z dziennikarzem w kolonii karnej, lecz jej apel nie przyniósł dotąd rezultatów.
Dziennikarze rozmawiali z byłą deputowaną białoruskiego parlamentu i kandydatką w wyborach prezydenckich w 2020 roku, Hanną Kanapacką, która w obecnym systemie politycznym uznawana jest za część kontrolowanej przez reżim Łukaszenki tzw. „pseudooopozycji”. W sierpniu 2025 roku została ona, z nominacji Łukaszenki, członka Komisji ds. rozpatrywania wniosków obywateli Białorusi dotyczących popełnionych przez nich wykroczeń. W rozmowie z polskim dziennikiem Kanapacka poparła apel Anżeliki Borys o uwolnienie Andrzeja Poczobuta, deklarując gotowość zostania jego poręczycielką. Nie ujawniła jednak, czy sprawa Poczobuta jest obecnie rozpatrywana.
Stan zdrowia dziennikarza budzi coraz większe obawy. Według relacji Anżeliki Borys, po ostatnim spotkaniu 23 września Poczobut był znacznie wychudzony i cierpi na problemy z sercem oraz nadciśnienie. Białoruska Asocjacja Dziennikarzy informuje, że został on osadzony w kolonii o zaostrzonym rygorze na sześć miesięcy, z ograniczonym dostępem do listów i paczek. Andrzej Poczobut został aresztowany w marcu 2021 roku, a w lutym 2023 skazany na osiem lat kolonii karnej o zaostrzonym reżimie za „działania godzące w bezpieczeństwo państwa”. Od tego czasu większość wyroku odbywa w izolacji.
W innym więzieniu białoruskim przebywa Maria Kalesnikawa, współpracowniczka opozycjonisty Wiktara Babaryki, skazana w 2021 roku na 11 lat kolonii karnej. Po raz pierwszy od dwóch i pół roku przesłała list, w którym wspomina dzieciństwo i rodzinne podróże, podkreślając, że „czas naszego spotkania zbliża się – i to będzie najszczęśliwszy dzień”.
Polskie źródła rządowe przyznają, że w relacjach z Mińskiem wciąż brakuje wzajemnego zaufania. „Łukaszenka gra na zwłokę, choć taki gest nic by go nie kosztował, a mógłby otworzyć drogę do rozmów” – mówi jeden z rozmówców *Rzeczpospolitej*. W Warszawie nazwisko Poczobuta znajduje się na szczycie listy osób, o których uwolnienie Polska zabiega wspólnie z partnerami zachodnimi, w tym ze Stanami Zjednoczonymi.
