geopolityka • gospodarka • społeczeństwo • kultura • historia • Białoruś • Estonia • Litwa • Łotwa • Mołdawia • Obwód Królewiecki • Ukraina • Trójmorze • Trójkąt Lubelski
Zdjęcie: Łukasz Błasikiewicz KPRP
03-06-2025 08:46
W trakcie spotkania liderów Bukareszteńskiej Dziewiątki i państw nordyckich w Wilnie, które szczegółowo relacjonowały media litewskie - wystosowano silny apel o zwiększenie wydatków na obronność do co najmniej 5% PKB. W deklaracji podpisanej przez prezydentów Litwy, Polski i Rumunii podkreślono, że celem jest skuteczne przeciwdziałanie narastającym zagrożeniom oraz budowa wiarygodnych zdolności odstraszania. „Wzywamy wszystkich sojuszników do niezwłocznego zwiększenia inwestycji zarówno na poziomie krajowym, jak i zbiorowym” – zaznaczono w oświadczeniu.
Zbliżający się szczyt NATO w Hadze ma przynieść konkretny podział tego zobowiązania – 3,5% PKB na bezpośrednie potrzeby obronne, a 1,5% na infrastrukturę i pozostałe elementy bezpieczeństwa. Sekretarz generalny NATO Mark Rutte nie wskazał jednak dokładnych liczb, lecz przyznał, że większe nakłady będą niezbędne. Równolegle liderzy potwierdzili jednoznaczne wsparcie dla Ukrainy, podkreślając, że „Rosja pozostaje największym, długoterminowym i bezpośrednim zagrożeniem dla bezpieczeństwa euroatlantyckiego” oraz że „NATO musi być gotowe na wszystkie możliwe scenariusze”.
Władze podkreśliły znaczenie przyspieszenia produkcji w europejskim przemyśle obronnym i pogłębienia współpracy NATO-UE, zwłaszcza w zakresie mobilności wojskowej i usuwania barier regulacyjnych. „Ukraina ma pełne prawo samodzielnie decydować o swoim bezpieczeństwie i przyszłości, bez nacisków zewnętrznych ” – zaznaczono w dokumencie, który ma również jasno wyrazić trwałe zaangażowanie NATO w pomoc dla Kijowa. Wyrażono poparcie dla inicjatyw pokojowych USA, Wielkiej Brytanii i Francji, choć z żalem przyznano: „Rosja nie wykazała żadnej realnej woli zakończenia wojny”.
Deklaracja wspomina także o planowanych nowych sankcjach wobec Moskwy oraz konieczności utrzymania zamrożenia rosyjskich aktywów, dopóki agresja nie ustanie. „Rosja musi ponieść międzynarodową odpowiedzialność za swoje zbrodnie i zniszczenia” – brzmi jedno z postanowień. Potępiono również wsparcie udzielane Moskwie przez Koreę Północną, Iran i Chiny oraz nasiloną działalność hybrydową Kremla, w tym sabotaż, dezinformację, cyberataki i manipulację procesami demokratycznymi. „Te wrogie działania nie osiągną swojego celu” – zapewniają przywódcy.
Litwa i Polska wyraziły gotowość do dalszego wzmacniania wojskowej obecności sojuszniczej na swoim terytorium. Prezydent Gitanas Nausėda oświadczył, że Wilno może przyjąć więcej żołnierzy USA, jeśli tylko taka będzie decyzja Waszyngtonu. Przypomniał również o niedawnym rozmieszczeniu niemieckiej brygady, która osiągnie pełną gotowość do 2027 roku. „Jesteśmy bardzo zainteresowani utrzymaniem uwagi USA na Europie – to kluczowy element naszego zbiorowego bezpieczeństwa” – powiedział Nausėda.
Dla Andrzeja Dudy, kończącego kadencję prezydenta Polski, wileńskie spotkanie miało szczególne znaczenie. „To dla mnie ostatnia możliwość, by przemawiać jako prezydent Rzeczypospolitej Polskiej” – przyznał. Zapowiedział, że będzie rekomendował swojemu następcy, Karolowi Nawrockiemu, dalsze zacieśnianie relacji z Litwą.