Zdjęcie: Pixabay
30-07-2025 10:08
Łotewskie Ministerstwo Opieki Społecznej zaprezentowało plan poprawy sytuacji demograficznej, którego główne elementy to zwiększenie świadczeń rodzinnych, elastyczna opieka nad dziećmi oraz wsparcie mieszkaniowe dla rodzin. Dokument, choć już omawiany przez rząd, nie daje jasnych odpowiedzi na pytania o skuteczność wobec postępującego starzenia się społeczeństwa, spadku liczby ludności i migracji.
Plan zakłada także poprawę dostępu do opieki zdrowotnej, jakości edukacji i motywowanie seniorów do pozostania aktywnymi zawodowo. Władze chcą również ułatwić migrację oraz powroty emigrantów, starając się przyciągnąć zagranicznych specjalistów. Jednak demograf Ilmārs Mežs podchodzi do propozycji z dużą rezerwą. Uważa, że zawarte w niej rozwiązania to jedynie ułamek tego, co należałoby zrobić, zwłaszcza w porównaniu do Estonii. Zwraca uwagę, że od lat budżet państwa koncentruje się na podnoszeniu kwoty wolnej od podatku dla ogółu, zamiast przeznaczać środki na ulgi dla rodzin z dziećmi. Jego zdaniem poprawa sytuacji demograficznej jest bardzo trudna, a liczba urodzeń w kraju raczej nie przewyższy już liczby zgonów. Można jednak – jak mówi – przynajmniej spowolnić ten spadek.
Dopiero po uchwaleniu budżetu na przyszły rok okaże się, jak duże będą realne nakłady na rodziny. Dla porównania, Estonia przeznacza na politykę prorodzinną 2,7 procent PKB, Łotwa zaledwie 1,5. Władze liczą na dodatkowe środki z funduszy unijnych.
Statystyki z urzędów stanu cywilnego potwierdzają ogólnoeuropejski trend spadku liczby urodzeń. W pierwszych pięciu miesiącach roku w Łotwie odnotowano mniej noworodków niż w analogicznym okresie 2024 roku. Zaskakująco natomiast wzrosła liczba zawartych małżeństw – o niemal 27 procent. Ciekawą tendencję zauważa kierowniczka stołecznego urzędu, Ina Lutkevica – około jednej piątej małżeństw zawieranych jest z udziałem cudzoziemców. Nierzadko są to obywatele odległych krajów, takich jak Tadżykistan, Filipiny, Chiny czy Peru. Powodem często bywa edukacja lub praca jednego z małżonków w Łotwie.
Procedura zawarcia małżeństwa jest tu stosunkowo prosta, niezależnie od narodowości, a opłaty – niskie. Po zmianie prawa nie są już potrzebni świadkowie, co – jak zauważa Lutkevica – chętnie wykorzystują starsze pary, które wcześniej nie decydowały się na ślub. Obecnie średni wiek nowożeńców to 35–40 lat. W okresie letnim zainteresowanie ślubami jest tak duże, że na wolne terminy trzeba czekać aż do jesieni.